|
Beste klimaatgrootouder,
Wat we vorige week reeds vermoedden, is bewaarheid: de Vlaamse regering heeft er zich vanaf gemaakt met een ondermaats klimaatplan. Samen met andere leden van de klimaatcoalitie voerden leden van GvK in de plenzende regen een gesmaakte actie aan het Martelaarsplein, waaraan de media veel aandacht besteedden. Het werd een ludieke actie onder het motto ‘Dweilen met de kraan open is schuldig verzuim’. Onze regering werd vooral een gebrek aan ambitie verweten: ‘Kan de lat nog lager?’ vroegen de actievoerders zich af. (foto’s van de actie)
Een muzikale grootouder sloot de actie af met The Last Post. Moeten we zijn actie zien als een symbolisch afscheid van een wereld waarin we de toekomst nog met vertrouwen tegemoet kunnen zien? Dat is een retorische vraag, die ons niet mag beletten om erg kritisch te staan tegenover het Vlaamse beleid dat we niet anders dan als ‘schuldig verzuim’ kunnen catalogiseren. Een van onze covoorzitters formuleerde het als volgt: “Met de Grootouders voor het Klimaat vragen we ons af of de leden van de Vlaamse Regering geen kinderen of kleinkinderen hebben? Zijn ze blind en doof voor de miserie die kinderen en kleinkinderen zal te beurt vallen? Een doortastend beleid en politieke moed kunnen die miserie voorkomen!”
Gaat het slappe maar tegelijk risicovolle beleid van onze Vlaamse Regering ook deze keer zonder juridische of politieke gevolgen blijven? Tot nu toe wordt in de meeste gevallen zo’n risicovol gedrag beschermd of zelfs beloond. Gezien de urgentie van de klimaatcrisis mogen we dat niet langer aanvaarden. Het wordt tijd om, zoals in Nederland al het geval is, na te gaan in hoeverre niet alleen overheidsinstanties en bedrijven aansprakelijk kunnen gesteld worden, maar ook politici en bestuurders persoonlijk voor hun daden ter verantwoording kunnen geroepen worden.
In deze nieuwsbrief krijg je verder info over de volgende onderwerpen (klik op de titel als je rechtstreeks naar een bepaald onderwerp wil gaan):
· Webinars en evenementen
· Bescherm kritische burgers, ze zijn de zuurstof van onze democratie
· Mars voor de biodiversiteit en de erkenning van ecocide als misdaad
· Actie burgers van Lint heeft vérdragende gevolgen
· Wortels – een theatervoorstelling over landbouw en natuur
· Maai mei niet
· 20 km van Brussel moet sponsoring door Total Energies weigeren
· De oceaan, de wieg van het leven, is in groot gevaar
· Ondanks de energiecrisis was er het voorbije jaar geen terugkeer naar steenkool
· Tenslotte
· Een op fossiele brandstoffen gebaseerd groeimodel is gewoon verouderd
· Mooie Nederlandse recensie van ‘De tijd dringt’
· Gevarieerd opleidingsaanbod van Natuurpunt
Webinars en evenementen
· Op 21 mei vanaf 14.00 u. organiseert een coalitie van klimaatorganisaties waaronder YFC een mars voor biodiversiteit en de adoptie van een ambitieuze wet die ecocide als een misdaad beschouwt (meer inlichtingen hierna).
· Op maandag 22 mei om 11.00 u. heeft GvK Tris Segers te gast voor een webinar over: Wat doet burgerbeweging Klimaan? Klimaan is een netwerk van ondernemende burgers en positieve initiatieven. Meer info en inschrijven.
· Op dinsdag 23 mei van 9.00 tot 14.00 u. organiseert de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling een seminarie in het Engels met als titel: How to become sustainable? New perspectives for the transition of corporate and financial actors.
· Op donderdag 25 mei vanaf 9.30 u. organiseert Bond Beter Leefmilieu haar jaarlijks netwerkmoment. Dit jaar is het thema: ‘Een weerbare samenleving met veerkrachtige mensen en systemen’. Hier vind je alle info en kan je inschrijven.
· Op dinsdag 30 mei van 9.30 tot 16.00 u. organiseert de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling een conferentie met als onderwerp: Voor een duurzame waardeketen voor batterijen in België/Europa.
· Op dinsdag 30 mei van 19.30 tot 20.30 u. organiseert onze Nederlandse zusterorganisatie een webinar rond: ‘Waarom zijn er nog steeds grote subsidies voor fossiele brandstoffen en hoe komen we ervan af?’; spreker is Alman Metten, voormalig Europarlementariër en economisch onderzoeker. Meer info.
· Op maandag 5 juni om 11.00 u. organiseert GvK een webinar met Frans De Clerck: Op weg naar duurzaam sparen en beleggen. Meer info en inschrijven.
· Op dinsdag 6 juni om 20.00 u. organiseert de Peperfabriek samen met GvK-Antwerpen een boekvoorstelling van ‘De tijd dringt’ als onderdeel van een avondvullend programma. Meer info.
· Op dinsdag 6 juni om 17.00 u. en 19.30 u. organiseert GvK Limburg in Hasselt twee workshops in samenwerking met Steven Vromman met als thema: Turbulente tijden: (hoe) kan ik dat aan? Mail naar hugo.tresinie@gmail.com voor meer info.
· Op vrijdag 9 juni om 19.30 u. nodigen de Grootouders van Regio Gent u uit in de Spaanse Gouverneurswoning, Buitenhof 35, Gent. We zullen er het boek van ‘De tijd dringt’ voorstellen, ambassadeur Paul Verhaeghe geeft duiding en we bekijken samen wat er in Regio Gent nog op stapel staat. Meer info.
· Op 17 juni vanaf 10.00 u. organiseert GvK een bezoek aan Vorselaar, een klimaatvriendelijke gemeente. Naast grotere steden kunnen ook kleinere lokale besturen een rol spelen in de strijd tegen de klimaatcrisis. Van sommige gemeenten zoals Vorselaar valt op dit vlak wat te leren.
· Op maandag 19 juni om 11.00 u. organiseert GvK het (eerder uitgesteld) webinar over Klimaatrechtvaardigheid en ongelijkheid in eigen land en wereldwijd, met medewerking van GvK-ambassadeur Prof. Bea Cantillon. Inschrijven.
Al onze webinars kan je (her)bekijken via deze pagina. Het laatste webinar, dat van Marc Alexander over ‘Redden kleine kerncentrales het klimaat?’ kan je via onze website of op ons vimeo-kanaal (her)bekijken; het is hier ook tijdelijk aflaadbaar.
Nieuwe ambassadeur
Grootouders voor het Klimaat is verheugd om Jan Renders te kunnen aankondigen als GvK-ambassadeur. Jan Renders was voorzitter van het Algemeen Christelijk Werknemersverbond, AVW, nu Beweging.net. De klimaatproblematiek en de sociale ongelijkheid zijn voor hem de grote sociale vraagstukken van deze tijd; ze zijn ook intens met elkaar verbonden. Jan ziet veel tekenen van hoop, vooral bij de jongeren. Het draagvlak voor rechtvaardige duurzaamheid zal vergroten, is zijn overtuiging.
Klimaatacties
Bescherm kritische burgers, ze zijn de zuurstof van onze democratie
Terecht of onterecht ziet West-Europa zichzelf als de bakermat van de democratie. Alleen merken we de laatste tijd dat democratische rechten in toenemende mate onder druk komen, waarbij klimaat- en milieuorganisaties dikwijls geviseerd worden. Het Verenigd Koninkrijk schijnt in deze kwalijke ontwikkelingen het voortouw te nemen, maar ook in andere landen doen zich onrustwekkende gebeurtenissen voor. Om deze ontwikkelingen aan de kaak te stellen, verscheen er op initiatief van Greenpeace een opinie in een vooraanstaand Vlaams weekblad die onder meer door een aantal milieuorganisaties waaronder GvK werd ondertekend.
Het blijken niet alleen bedrijven, maar ook regeringen te zijn die moeite hebben met kritische burgers terwijl die eigenlijk instaan voor de instandhouding van de democratie. Het gaat om een onrustwekkende evolutie die ons doet vermoeden dat economische en politieke belangengroepen het steeds meer op de heupen krijgen van de acties van milieugroeperingen (en zelfs van individuen – zie de recente veroordeling van 3M) die steeds professioneler te werk gaan én in de rechtbank succes boeken. Gelukkig erkennen onder meer de Europese instanties het belang van de bescherming van personen en verenigingen tegen ongegronde procedures en worden binnenkort initiatieven vanuit die hoek verwacht.
Mars voor de biodiversiteit en de erkenning van ecocide als misdaad
Als GvK zijn we erg bekommerd om de biodiversiteitscrisis: door haar ongekende omvang zijn een miljoen dier- en plantensoorten met uitroeiing bedreigd. Ervoor zorgen dat ecocide – het vernietigen of onherstelbaar beschadigen van een ecosysteem – effectief wordt bestraft, is daarom een belangrijke actie om de uitroeiing van fauna en flora tegen te gaan, waaraan we reeds in het verleden aandacht besteedden.
Lang zag het ernaar uit dat België op internationaal vlak een voortrekkersrol zou spelen om ecocide strafbaar te stellen en andere landen aan te moedigen om hetzelfde te doen. Onze federale regering kondigde vorig jaar al aan dat ecocide zijn intrede zal doen in het strafwetboek. Milieuorganisaties zijn echter niet blij met het voorliggend ontwerp dat de oorspronkelijke tekst afzwakt die in het parlement is goedgekeurd. Ecocide wordt nu veel te nauw gedefinieerd en beperkt tot het doelbewust toebrengen van schade, terwijl veel gevallen van ecocide voortvloeien uit roekeloosheid en veronachtzaming van de effecten van ons handelen op de ecosystemen.
Milieuorganisaties roepen daarom op tot een eerste mars voor de biodiversiteit, zondag 21 mei aanstaande om 14.00 u. op het Poelaertplein. De voornaamste eis van de manifestatie is dat België een ambitieuze ecocidewet zou aannemen.
Actie burgers van Lint heeft vérdragende gevolgen
Reeds geruime tijd verzetten burgers uit Lint waaronder veel GvK’ers zich tegen de plannen om in een overstromingsgebied langs de Zevenhuisstraat een grote verkaveling aan te leggen. In het Tijdschrift voor Stedenbouw, Omgeving, Ruimtelijke Ordening en Milieu (STORM) werd de uitspraak van de Raad voor Vergunningsbetwistingen over Zevenhuizen uitvoerig besproken. Het artikel stelt onder meer dat de uitspraak … ‘een lijn uitzet voor alle vergunningverlenende overheden’. De overheid heeft een zorgplicht en ‘bij het uitvoeren van de natuurtoets volstaat het niet om vast te stellen dat een bepaald natuurelement weinig waarde zou hebben - elke vorm van vermijdbare schade aan de natuur moet worden onderworpen aan de natuurtoets’. Als de analyse van STORM klopt, heeft de actie in Lint voor een precedent gezorgd dat in de toekomst richtinggevend zal worden voor lokale overheden. Het gaat om een resultaat waar de actievoerders uit Lint terecht fier op mogen zijn.
Wortels – een theatervoorstelling over landbouw en natuur
De verhouding – of moeten we zeggen: de spanning? – tussen landbouw en natuur is vandaag niet weg te denken uit het maatschappelijke debat. Dat merken we deze dagen onder meer in de discussie rond de Natuurherstelwet in het Europees Parlement. De interventies van bepaalde fracties lijken vooral uit te zijn op polarisering om zo de huidige situatie te bevriezen in het voordeel van wie momenteel economisch aan de touwtjes trekt.
‘Wortels’ werd gemaakt in opdracht van ‘Boer zoekt natuur, natuur zoekt boer’ en legt de nadruk op luisteren als daad van verzet tegen het uitspelen van vermeende tegenpolen. Luisteren met als doel om begrip, empathie, stilte en ruimte te creëren.
Meer info over dit theaterstuk, de speeldagen en -locaties; de teaser uit het journaal-laat van 4 mei kan je hier bekijken (vanaf minuut 17.35).
Maai mei niet
Na het succes van de twee vorige edities, roepen een aantal organisaties en bewegingen burgers, bedrijven en overheden op om het gras gedurende een maand niet of minder te maaien. Door simpelweg niets te doen en gras en bloemen te laten groeien, maak je van je tuin een stukje natuur dat mee een cruciale bijdrage kan leveren aan ons milieu – minstens 10% van Vlaanderen bestaat immers uit tuin!
Aan de actie is ook een laagdrempelig ‘citizen science project’ gekoppeld dat meer zicht zal geven op wat groeit in onze tuinen. Meer info en verder kan je hier het infomoment voor lokale besturen bekijken.
20 km van Brussel moet sponsoring door Total Energies weigeren
Vorig jaar had een eerste campagne plaats die de sponsoring van de 20km door Total Energies aanklaagde. De actie werd toen door verschillende organisaties gedragen en kreeg veel persaandacht. Niettemin blijken de organisatoren niet echt geneigd om hun beleid te wijzigen. De enige wijziging die werd doorgevoerd is dat de digitale publiciteit en de straataffiches de logo’s van de sponsors waaronder Total Energies niet meer opnemen.
Dit jaar komen er nieuwe acties. Op een vergadering met de organisatoren waarop ook Total Energies aanwezig was, werden de bezwaren vanuit de klimaatbeweging herhaald. De actie leidde alvast tot een artikel in een belangrijke Franstalige krant en een video vanuit de klimaatjongeren. Andere acties, waarvoor de medewerking van GvK wordt gevraagd, zullen weldra volgen; we houden jullie op de hoogte.
Interessant klimaatnieuws
De oceaan, de wieg van het leven, is in groot gevaar
Een belangrijke reden waarom de nodige maatregelen om de klimaatcrisis tegen te gaan maar niet genomen worden, is dat de gevolgen van die crisis slechts mondjesmaat duidelijk worden. En dan kijken we in de eerste plaats naar wat er in onze directe omgeving gebeurt. Zij die iets verder kijken, zien ook de desastreuze veranderingen elders in de wereld, recent in Pakistan, vorige week in Centraal-Afrika en momenteel in Italië en Canada.
Maar bijna allemaal gaan we voorbij aan wat er zich in de oceaan afspeelt. Die ligt ver van ons bed, zo ver dat we amper beseffen dat de oceaan de wieg is van het leven. In de oceaan is het leven ontstaan en de zeeën zorgen voor een gezonde biosfeer en een gezonde atmosfeer. Ze ontgiften en geven nieuwe energie. De oceaan is de belangrijkste buffer voor de opname van CO2 en tegen de opwarming van de aarde. Van de extra warmte door uitstoot van fossiele brandstoffen verdwijnt 97% in de oceanen en wordt slechts 3% opgenomen door de atmosfeer, continenten en smeltende ijskappen.
Een studie gepubliceerd in het gereputeerde wetenschappelijke tijdschrift Nature stelt dat de oceaan in groot gevaar is en dat zonder radicale verandering de ecosystemen van de oceaan dit decennium zullen instorten. Maar ondanks de kritieke fragiele toestand van onze zeeën heerst er nog steeds business-as-usual. Zo neemt de instroom van vervuilende stoffen zoals microplastics, eeuwige chemicaliën, van landbouw en farmacie afkomstige gifstoffen nog steeds toe. Zonder drastische omslag gaat de verstoring van het klimaat nog verergeren, waardoor het risico op onomkeerbare veranderingen nog groter wordt.
Wie graag een goede introductie wil over de rol van de oceaan verwijzen we graag naar de webinar van GvK-ambassadeur en oceaandeskundige Jan Stel over ‘Oceaan en Klimaat’.
Ondanks de energiecrisis was er het voorbije jaar geen terugkeer naar steenkool
De elektriciteitsproductie in de EU gedurende de voorbije winter was de schoonste ooit, zegt een studie van de bekende energie-denktank Ember, waarvan de resultaten door het Internationale Energie Agentschap (IEA) bevestigd worden. Voor de eerste keer is er meer schone elektriciteit (40%) geproduceerd dan elektriciteit uit fossiele bronnen (37%).
De energiecrisis die Europa trof, deed sommige landen beslissen om een aantal kolencentrales opnieuw te openen. Paniekvoetbal, zo blijkt nu. Of zit de grote lobbykracht van de fossiele industrie hier voor veel tussen? Of is dat te ver gezocht? Hoe dan ook lijkt de terugkomst van steenkool definitief uitgesloten, tenminste in ons continent.
Tenslotte
Een op fossiele brandstoffen gebaseerd groeimodel is gewoon verouderd
Deze uitspraak komt niet uit de mond van een of andere klimaatactivist, hij komt uit de speech van Commissievoorzitter Ursula Von der Leyen op de ‘Beyond Growth conference’ in het Europees Parlement, die in het eerste deel van deze week plaatsvond.
Mooie Nederlandse recensie van ‘De tijd dringt’
Onze laatste publicatie vindt langzaam zijn weg in Nederland. Zo kregen we een mooie recensie in GlobalInfo: ‘Een indrukwekkende bundel brieven van Grootouders met als doel om de wereld wakker te schudden’.
Gevarieerd opleidingsaanbod van Natuurpunt
Wil je leren over leven in de natuur? Of leren mandenvlechten? Of leren hoe je met oude bouwtechnieken en lokale materialen op een duurzame, ecologisch moderne manier kunt bouwen? Of gewoon een opleiding natuurgids volgen? Maak dan kennis met het erg brede opleidingsaanbod van Natuurpunt voor mei - augustus 2023.
Tot volgende week !
Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring |