|
Beste klimaatgrootouder,
We herinneren ons allemaal het Schengen-akkoord dat in 1985 werd gesloten en onder meer voorzag in de geleidelijke afbouw van de binnengrenzen van de deelnemende landen. Met het verdwijnen van formaliteiten en lange files aan de grenzen maakte het akkoord zijn belangrijkste belofte waar.
De ondertekening van de ‘Ostend declaration’ doet ons aan de ‘Schengen declaration’ denken omdat ze ook grote verwachtingen schept. De vergadering in Oostende was een vervolg op een eerder overleg, in mei van vorig jaar, toen Nederland, België, Denemarken en Duitsland de Noordzeecoalitie oprichtten om een grote groene energiecentrale te realiseren door de capaciteit van de windmolens op zee te vertienvoudigen. Intussen hebben vijf andere Europese landen, waaronder economisch zwaargewicht (en belangrijke nucleaire energieproducent) Frankrijk, zich bij het initiatief aangesloten. De vertienvoudiging – tegen 2050 - van de capaciteit zou moeten volstaan om ruim 200 miljoen gezinnen van stroom te voorzien, waarbij rekening wordt gehouden met een toename van het elektriciteitsverbruik.
De top wou vooral werk maken van concrete maatregelen om samen te werken. Tot nu toe handelen de deelnemende landen immers veelal afzonderlijk om hun ambities te realiseren. Verder moeten een aantal concrete afspraken de efficiëntie verhogen. Die afspraken gaan (bijvoorbeeld) over de verbinding tussen de windmolenparken, de timing in het plaatsen van de windturbines, de bescherming van de infrastructuur en het uniform maken van de subsidieregelingen. Niet alle problemen zijn opgelost, maar de wil om snel en diepgaand vooruitgang te maken is onmiskenbaar.
De resultaten van de top in Oostende zijn een mooie illustratie van de verschillende dynamieken in de klimaattransitie. Aan de ene kant ergeren we ons regelmatig blauw – niet het minst in deze nieuwsbrief - aan de nefaste invloed van de fossiele sector op ons klimaat- en milieubeleid; anderzijds sterken resultaten zoals die in Oostende werden bereikt ons in onze strijd voor een leefbare toekomst voor onze kleinkinderen.
In deze nieuwsbrief krijg je verder info over de volgende onderwerpen (klik op de titel als je rechtstreeks naar een bepaald onderwerp wil gaan):
§ Webinars en evenementen
§ Grootouders gaan rappen voor het klimaat
§ Videoclip voor de Grandparents Europe
§ Ons expertenteam #onzecenten zoekt versterking
§ Gentse studenten komen op voor duurzamere universiteit
§ Raad voor Vergunningsbetwistingen buigt zich over INEOS ethaankraker
§ Ondersteun de oproep voor een sterke Europese natuurherstelwet
§ Drie op vier jongeren rond 3M-fabriek hebben veel schadelijke PFOS in het lichaam
§ Grote oliemaatschappijen en banken spelen gevaarlijke spelletjes met het klimaat
§ Herstel van wilde dierenpopulatie nodig om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5°C.
§ Boekbespreking ‘De tijd dringt’
§ Publicatie van brieven uit ‘De tijd dringt’
§ De zee heeft me verteld dat ze zo moe is
§ De weg naar de oplossing van de klimaatcrisis
Webinars en evenementen
· Op vrijdag 28 april van 9.30 u. tot 12.30 u. organiseert Bond Beter Leefmilieu een ‘Basisopleiding sociale media’, gericht op leden van klimaatbewegingen die naast vele andere taken de sociale media ‘erbij nemen’. Kunnen grootouders die deze opleiding volgen ons een seintje geven via info@grootoudersvoorhetklimaat.be?
· Op zondag 30 april om 10.00 u. organiseert GvK in samenwerking met het Boerenforum in de abdij van Averbode een boerendebat n.a.v. het boek ‘Tot op de bodem’ waarin we veel te weten komen over de toekomst en perikelen van de landbouw, maar waarin de boeren zelf weinig aan het woord kwamen. Deelname is gratis, maar je moet wel inschrijven op voorhand.
· Op vrijdag 5 mei om 19.30 u. vindt de boeklancering plaats van ‘De tijd dringt’, het boek waarin 69 GvK-ambassadeurs en actieve grootouders het over de klimaatcrisis hebben. Boekhandel De Groene Waterman, Wolstraat 7, 2000 Antwerpen.
· Op maandag 8 mei om 11.00 u. geeft Marc Alexander een webinar met als thema: Redden kleine kerncentrales het klimaat? Hij zal het daarbij hebben over de kleine modulaire kernreactoren (SMR) en de vraag of die klaar zijn om goedkope energie op te wekken zonder uitstoot van broeikasgassen die de klimaatcrisis veroorzaken. Meer info en inschrijven.
· Op 9 mei van 14.00 u. tot 18.00 u. organiseert Re-story in Gent een workshop Actieve Hoop. In deze workshop biedt Ilse Sioens een ervaringsgerichte methode aan die ruimte maakt voor herbronning, inspiratie en verbinding, en die handvatten aanreikt om een actieve rol te spelen in de transformatie naar een levensondersteunende samenleving.
· Beyond Growth – Pathways towards Sustainable ¨Prosperity in the EU (de Post-groei conferentie) van 15 tot 17 mei. Twintig leden van het Europees Parlement hebben het initiatief genomen voor deze conferentie met een interessant programma. Zie ook hierna. Deelnemen is gratis en kan fysiek of via livestream.
· Op 17 mei van 12.45 u. tot 17.00 u. organiseert Bond Beter Leefmilieu een studienamiddag met als thema: Bus en rail als één geheel. De studiedag wil ingaan op de noden en mogelijkheden van een geïntegreerd openbaarvervoersysteem en de noodzakelijke stappen die daarvoor moeten gezet worden. Meer info en inschrijven.
· Op 21 mei vanaf 14.00 u. organiseert een coalitie van klimaatorganisaties waaronder YFC een mars voor biodiversiteit en de adoptie van een ambitieuze wet die ecocide als een misdaad beschouwt. De mars start en komt aan op het Poelaertplein.
· Op donderdag 25 mei vanaf 9.30 u. organiseert Bond Beter Leefmilieu haar jaarlijks netwerkmoment. Dit jaar is het thema: ‘Een weerbare samenleving met veerkrachtige mensen en systemen’. Hier vind je alle info en kan je inschrijven.
· Op vrijdag 9 mei om 19.30 u. organiseert GvK-Gent een boekvoorstelling van ‘De tijd dringt’, het boek waarin 69 GvK-ambassadeurs en actieve grootouders het over de klimaatcrisis hebben. De voorstelling vindt plaats in de Spaanse Gouverneurswoning, Buiteof 35, Gent.
· Op 17 juni vanaf 10.00 u. organiseert GvK een bezoek aan Vorselaar, een klimaatvriendelijke gemeente. Naast grotere steden kunnen ook kleinere lokale besturen een rol spelen in de strijd tegen de klimaatcrisis. Van sommige gemeenten zoals Vorselaar, valt op dit vlak wat te leren.
· Op maandag 19 juni om 11.00 u. organiseert GvK het (eerder uitgesteld) webinar over Klimaatrechtvaardigheid en ongelijkheid in eigen land en wereldwijd, met medewerking van GvK-ambassadeur Prof. Bea Cantillon. Inschrijven.
Al onze webinars kan je (her)bekijken via deze pagina.
Klimaatacties
Grootouders gaan rappen voor het klimaat
Wie voelt zich geroepen om een rap-versie van het GvK-Handvest mee in te zingen/rappen? We hanteren een lage drempel: (1) je moet je kunnen vinden in de tekst van de rap, (2) nog (redelijk) goed bij stem zijn, en (3) enthousiasme, energie en desnoods boosheid uitstralen. Je kan al beginnen oefenen op soundcloud waar je een demo-opname kan beluisteren (zoek naar “Gienco biloba’ of “Grootouders rap”) of beluister het resultaat hier (onderaan de pagina). Liefhebbers kunnen zich best zo snel mogelijk melden via info@grootoudersvoorhetklimaat.be.
Videoclip voor de Grandparents Europe
Niet alleen in Vlaanderen zijn grootouders bezorgd over het klimaat en over de toekomst van hun (klein)kinderen. In een toenemend aantal landen hebben actieve senioren op lokaal, regionaal en nationaal niveau organisaties opgericht die het klimaatbeleid proberen te versnellen. Zo heeft GvK meegewerkt aan het ontstaan van een Europees netwerk: The European Grandparents for Climate (EGC), waaraan tien landen meedoen, soms met meerdere bewegingen per land. De EGC richt zich vooral op de realisatie van de Europese Green Deal en de uitwisseling van informatie, kennis en strategieën. Alle leden van het netwerk zijn politiek onafhankelijk en werken samen met andere klimaatorganisaties in hun eigen land. Het netwerk heeft nu aan de GvK gevraagd om zich via een videoclip kort voor te stellen; je kan die clip hier al bekijken. Binnenkort zal een collage van de clips van de verschillende leden te zien op de nieuwe EGC-website.
Ons expertenteam #onzecenten zoekt versterking
Onze campagne #onzecenten wil spaargeld en beleggingen heroriënteren om de omschakeling naar een duurzame en klimaatvriendelijke economie te helpen. De succesvolle campagne werd tot nu toe vorm gegeven door een expertenteam van vier personen. Ze vinden dat het tijd wordt het team te versterken voor meer slagkracht, diepgang en impact. Het takenpakket is veelzijdig en omvangrijk, zodat je niet meteen een expert hoeft te zijn in de materie, als je maar voldoende ambitie en potentieel hebt om het te worden. Meer info.
Gentse studenten komen op voor duurzamere universiteit
End Fossil Gent is deel van een internationale studentenbeweging die opkomt voor een fossielvrije samenleving en vooral in onderwijsinstellingen actief is. De beweging strijdt nu tegen het falende duurzaamheidsbeleid van de UGent en eist ondermeer bindende klimaatacties om de eigen transitieplannen uit te voeren. Omdat de universiteit geen gehoor geeft aan deze eisen, wil de beweging de universiteit bezetten als onderdeel van een klimaatactieweek die van 2 tot 5 mei loopt. Je vindt hier meer info en je kan je hier inschrijven voor de actieweek. De studenten vragen ook onze medewerking om de actie op de sociale media te verspreiden.
Raad voor Vergunningsbetwistingen buigt zich over INEOS ethaankraker
Sinds vorige dinsdag buigt de Raad voor Vergunningsbewistingen (RvVB) zich over de aanvraag voor de bouw van een INEOS-ethaankraker in de Antwerpse haven. Een uitspraak wordt pas binnen vier tot zes maanden verwacht. Wat nu gebeurt, is het vervolg van een actie van 12 organisaties waaronder GvK die naar de rechter zijn gestapt met de steun van de internationale milieuorganisatie ClientEarth die gespecialiseerd is in milieurechtzaken. Er zijn veel redenen waarom we niet willen dat die ethaankraker er komt; zo is die kraker bedoeld om gas om te zetten in ethyleen, een van de bouwstenen van plastic en dat op het moment dat plasticvervuiling is uitgegroeid tot een van de grootste milieuproblemen.
Volgens de klagers schort er een en ander aan de INEOS-aanvraag. Zo worden de effecten van de ethaankraker op natuur en luchtkwaliteit onvoldoende aangetoond en wordt de uitstoot van CO2 ernstig onderschat. Een uitspraak wordt binnen vier tot zes maanden verwacht. Meer info.
Ondersteun de oproep voor een sterke Europese natuurherstelwet
De natuur is een belangrijke bondgenoot in de strijd tegen de gevolgen van de klimaatcrisis die in de toekomst meer extreme vormen zullen aannemen. Steeds meer studies wijzen ook op de positieve effecten van de natuur op onze gezondheid en mentaal welzijn. In die context kan het belang van het Europese wetsvoorstel dat het herstel van de natuur moet mogelijk maken, nauwelijks overschat worden. De wet is het belangrijkste wetgevend initiatief voor natuurbescherming in dertig jaar. 80% van de Europese habitats is er immers slecht aan toe en België scoort op dit vlak het slechtst van alle lidstaten.
De komende maanden wordt in het Europees Parlement en in de Europese Raad druk over deze wet onderhandeld. Er staan grote belangen op het spel en economische belangengroepen hebben de messen geslepen om de beoogde veranderingen tegen te houden. 210 Europese natuur- en milieuverenigingen hebben daarom in een gemeenschappelijke verklaring hun sterke steun uitgesproken voor dit initiatief. Ze lanceren ook een grootschalige petitie die je hier kan ondertekenen.
Interessant klimaatnieuws
Drie op vier jongeren rond 3M-fabriek hebben veel schadelijke PFOS in het lichaam
PFOS is een stof van de PFAS-groep; dat zijn zogenoemde ‘forever chemicals’, synthetische stoffen die niet biologisch afbreekbaar zijn. Een studie uitgevoerd in opdracht van het departement Omgeving van de Vlaamse overheid trof PFAS aan in het bloed van jongeren die in de buurt wonen van de 3M-fabriek in Zwijndrecht. Drie op vier jongeren die in die omgeving wonen, lopen mogelijk gezondheidsrisico’s door verhoogde concentraties PFAS in hun bloed. Het onderzoek legt ook een verband tussen de verhoogde concentraties en de verstoring van het immuunsysteem, de hormoonhuishouding en een vertraagde puberteit.
Volgens het burgercollectief Grondrecht zijn er 4000 gelijkaardige ‘hotspots’ in Vlaanderen waar vergelijkbare effecten kunnen verwacht worden. Voor GvK gaat het hier om erg verontrustend nieuws, eerst en vooral voor de getroffen kinderen en hun gezinnen, maar ook omdat dit nieuws bijna als een fait divers wordt behandeld. In een aantal delen van Vlaanderen vormen milieuproblemen nu al een ernstige bedreiging voor het welzijn van onze kinderen en kleinkinderen. Waar blijft de publieke verontwaardiging? Waarom staat onze Vlaamse Overheid en bij uitbreiding de politieke klasse niet op haar achterste poten? De Vlaamse Overheid plant nu een grootschalig onderzoek waarvoor 90.000 omwonenden in aanmerking komen. Denken we echt dat de resultaten van die studie erg gaan verschillen van wat we al weten? Moeten we echt de resultaten van dit onderzoek afwachten alvorens er krachtdadige actie volgt?
Grote oliemaatschappijen en banken spelen gevaarlijke spelletjes met het klimaat
In een recent verschenen rapport van Banking on Climate Chaos geven 624 organisaties uit 75 landen een analyse van de werkelijke omvang van leningen van 60 grote banken aan de olie-industrie in de afgelopen zeven jaar, d.w.z. na het Akkoord van Parijs. De teller staat momenteel op 5500 miljard US $. In 2022 werden er voor 150 miljard US $ aan leningen verstrekt aan TC Energy, TotalEnergies, Venture Global, ConocoPhillips en Saudi Aramco. Dat is ten opzichte van 2021, een verhoging met bijna 50%. Het rapport kan je hier downloaden.
Eind vorig jaar voerde InfluenceMap, een gerenommeerde denktank van klimaatfinanciering een analyse uit van de publieke communicatie van vijf grote olie- en gasbedrijven. Hieruit bleek dat BP, Chevron, ExxonMobil, Shell en TotalEnergies, al jarenlang gezamenlijk 750 miljoen US $ per jaar uitgeven aan het oppoetsen van hun klimaatimago, aan greenwashing dus. In werkelijkheid besteden ze slechts 12% van hun investeringen aan de ontwikkeling van koolstofarme ‘groene’ energie.
Herstel van wilde dierenpopulatie nodig om de klimaatopwarming te beperken tot 1,5°C.
Een recente studie die in het wetenschappelijk vakblad Nature werd gepubliceerd, toont de (potentieel) grote invloed aan van wilde dieren op de koolstofcyclus in een ecosysteem; omgekeerd kan een verminderde populatie van bepaalde wilde dieren ervoor zorgen dat een ecosysteem een netto-bron wordt van CO2-uitstoot in plaats van netto CO2 op te nemen. In onze regio zouden onder meer wolven, bevers en mariene vissen een belangrijke rol kunnen spelen. Zo blijkt bijvoorbeeld dat wolven in boreale wouden, door het beperken van de populaties van elanden, de opname van koolstof in planten bevorderen. Ook bevers kunnen door het bouwen van dammen en vernatten van gebieden de opslag van organisch materiaal in de bodem bevorderen (meer info).
Tenslotte
Boekbespreking ‘De tijd dringt’
Volgende vrijdag 5 mei vindt de boeklancering plaats van ‘De tijd dringt’ (zie hoger), het boek waarin 69 GvK-ambassadeurs en actieve grootouders het over de klimaatcrisis hebben. Hier vind je alvast een bespreking van het boek door Magda Wouters die getroffen is door de liefde die uit alle brieven spreekt.
Publicatie van brieven uit ‘De tijd dringt’
Elke twee weken publiceren we op onze website, tegelijk met MO*, een brief uit het boek. Lees zeker de brief van Geert van Istendael, als je dat nog niet hebt gedaan.
De zee heeft me verteld dat ze zo moe is
Gisteren overleed cabaretier Paul Van Vliet aan wiens optredens velen van ons met genoegen terugdenken. Als klimaatactivisten zullen we hem vooral herinneren door zijn liedje over de zee, dat hij reeds in 1971 op de planken bracht. Mensen moeten dit blijven horen, konden we ergens lezen ... Zo overbodig als het was in vroeger dagen, zo nodig is het nu om water naar de zee te dragen.
De weg naar de oplossing van de klimaatcrisis
‘Er is geen andere weg naar de oplossing van de klimaatcrisis dan deze die wordt uitgestippeld door de Europese Unie. En die volgt hierin de wetenschappen, inclusief de economische wetenschap. Die laatste stelt dat zolang de uitstoot van CO2 gratis gebeurt, die uitstoot zal blijven stijgen. De kosten van de uitstoot zullen dus aangerekend moeten worden aan diegenen die ervoor verantwoordelijk zijn.’
GvK-ambassadeur Paul De Grauwe in een Vlaamse krant.
Tot volgende week !
Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring |