Beste klimaatgrootouder,

 

Ongeveer 70% van de aardoppervlakte bestaat uit water – als dieren van het land beseffen we dit veel te weinig. Nochtans is de oceaan bijzonder belangrijk voor de klimaatcrisis, terwijl we er net heel weinig over weten. Dit besef bracht GvK ertoe om een van zijn eerste webinars te wijden aan Oceaan en Klimaat. De oceaan absorbeert 30% van onze CO2-uitstoot, maar dat gaat ten koste van een drastische verzuring van het zeewater, wat op zijn beurt erg nare gevolgen heeft voor het waterleven. We weten intussen ook dat de nog niet verkende diepten van de oceaan essentieel zijn voor ons ecosysteem en dat we die daarom maar beter niet verstoren.

Daarom is het geweldig nieuws dat binnen het VN-zeerechtverdrag een specifiek oceaanverdrag is gekomen – na bijna 20 jaar onderhandelen en jarenlang campagnevoeren waarin ook de Grootouders hun rol hebben gespeeld. Het verdrag moet zorgen voor de creatie van zeereservaten over de gehele wereld, plekken waar de fragiele ecosystemen en het mariene leven zich kunnen herstellen. Tegen 2030 moet 30% van de oceaan beschermd zijn, nu heeft slechts 1% een beschermde status. Experten beschouwen 30% zeereservaat als een minimum om de gevolgen van de klimaatcrisis binnen de perken te houden.

Even belangrijk is dat de ‘high sea’ (alle zoute waters op de aarde die geen deel uitmaken van de territoriale waters of van de interne waters van een staat) geen wilde Westen meer is voor de farmaceutische industrie van de rijke westerse landen. Zij beschikken immers over de kennis en technologie om de biologische grondstoffen in de oceaan te gaan ontginnen voor nieuwe medicijnen. Binnen het internationale zeerecht is de high sea nu een gemeenschappelijk erfgoed van de mensheid, waardoor bijvoorbeeld ook ontwikkelingslanden die niet aan de zee liggen, delen in de opbrengsten van deze nieuwe vorm van ontginning. Dat het hier niet gaat om een voor de hand liggende regeling blijkt uit het gekissebis over een vergelijkbare regeling voor de diepzeemijnbouw.

We mogen blij zijn om dit belangrijke verdrag, maar tegelijk moeten we ons ervan bewust zijn dat verder druk uitoefenen belangrijk is. De 180 landen die het verdrag hebben getekend, moeten het snel ratificeren en toepassen in hun eigen wetgeving. Er zijn 60 handtekeningen nodig om het verdrag in werking te laten treden. Of dat snel gaat gebeuren is maar de vraag. Wellicht kan België een goed voorbeeld stellen.


In deze nieuwsbrief krijg je verder info over de volgende onderwerpen (klik op de titel als je rechtstreeks naar een bepaald onderwerp wil gaan):

·      Webinars en evenementen

·      Geslaagde inspiratiereis naar Duitsland

·      Grootouders ondersteunen actie voor schorsing omgevingsvergunning voor bouw Scheldetunnel

·      Green Con Award voor INEOS-topman Jim Ratcliffe

·      Toeteren en dansen voor een moedig beleid

·      Open brief ‘Laat Vlaanderen nu niet stikken’

·      En toen verkochten wij onze auto

·      Europese CO2-prijs voor het eerst boven de 100 €/ton

·      Drie sleutels voor duurzame mobiliteit

·      De tijd dringt

 

Webinars en evenementen

·      Op 19 maart vanaf 13.00 u. organiseert Pasar in Mechelen ‘Weg van Water’, een waterbelevingswandeling en een show rond water.  

·      Op 20 maart om 11.00 u. organiseren we een webinar met medewerking van Prof. Em. Paul Verhaeghe die ook GvK-ambassadeur is. Hij zal met ons van gedachten wisselen over: ‘Klimaatverandering als symptoom van een zieke economie’. Inschrijven.

·      Op dinsdag 21 maart om 19.00 u. organiseert onze Nederlandse zusterorganisatie het webinar ‘Ontdooiende permafrost, een kantelpunt voor het klimaat?’ met medewerking van Prof. Ko van Huissteden.

·      Op 22 maart om 19.00 u. nodigt GvK-Brugge ons uit voor een ‘Ontmoetingsavond’ met o.a. een korte voorstelling van ‘Drie jaar Grootouders voor het Klimaat Brugge’. Nadien komen klimaatactivist Wouter Mouton en Prof. Pieter Leroy aan het woord die het beiden, vanuit een verschillende invalshoek, gaan hebben over ‘klimaatactivisme met impact’.

·      Op 24 maart organiseert GvK in samenwerking met de UAntwerpen een colloquium over burgerlijke ongehoorzaamheid. “Als de bekende en gewone kanalen geen soelaas brengen in het werken aan een zo dringende en noodzakelijke verbetering van het klimaatbeleid, dan moeten we maar een tandje bijsteken en denken aan burgerlijke ongehoorzaamheid”. Meer info over het programma en inschrijven.

·      Vanaf 1 april organiseert Wervel, de werkgroep voor rechtvaardige en verantwoorde landbouw, zes bezoeken aan agro-ecologische boerderijen in het Antwerpse. Inschrijven voor 19 maart.

·      Noteer alvast: Beyond Growth – Pathways towards Sustainable ¨Prosperity in the EU (de Post-groei conferentie) van 15 tot 17 mei. Twintig leden van het Europees parlement hebben het initiatief genomen voor deze conferentie met een interessant programma. Deelnemen is gratis en kan fysiek of via livestream.

Je vindt hier een link naar al onze webinars. 


Klimaatacties

 

Er beweegt de laatste weken erg veel op het klimaatfront, niet het minst door de inzet van vele Grootouders die verschillende acties ondersteunden. Van enkele acties waarover we reeds vorige week berichtten, kunnen we je nu een verslag op onze website aanbieden.

 

Geslaagde inspiratiereis naar Duitsland

Vorig weekend organiseerden de Grootouders voor de tweede keer een reis naar de streek van Lützerath, het dorpje dat moet verdwijnen voor de bruinkoolmijn. Deze keer werd het dorp Keyenberg bezocht, kortbij de bruinkoolmijn. Dit spookdorp is bijna volledig onteigend en staat sinds de ontruiming van Lützerath symbool voor protest tegen de vervuilende en klimaatontwrichtende bruinkoolontginning. De deelname van een belangrijke delegatie van 30 Grootouders, kinderen en kleinkinderen aan een dorpswandeling die opriep om Keyenberg en andere dorpen te behouden, heeft de lokale actievoerders een hart onder de riem gestoken. Volgende week kan je nog meer lezen over hun ervaringen.

Grootouders ondersteunen actie voor schorsing omgevingsvergunning voor bouw Scheldetunnel  

De voorbije weken hadden we het reeds over de bezwaren die natuurverenigingen bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen hebben ingediend tegen het oppompen van mogelijk verontreinigd grondwater voor de bouw van de Scheldetunnel. De huidige plannen voor de aanleg van de tunnel zijn een bedreiging voor de volksgezondheid en natuurgebieden. Enkele Grootouders hebben de zitting gevolgd en delen via dit ooggetuigenverslag graag hun ervaringen. 

 

Green Con Award voor INEOS-topman Jim Ratcliffe 

Een tiental dagen geleden protesteerde een coalitie van klimaatorganisaties waaronder GvK tegen de ethaankraker die INEOS wil bouwen in het Antwerps havengebied en tegen de steun die de Vlaamse regering daarvoor aan de chemiereus wil geven. De protestactie viel samen met het bezoek aan Antwerpen van Jim Ratcliffe, de grote baas van INEOS. De klimaatactivisten bezorgden hem met een ludieke actie een warm onthaal en reikten hem de ‘Green Con Award’ (de ‘groene oplichter onderscheiding’) die hij maar matig wist te appreciëren. Verslag.

 

Toeteren en dansen voor een moedig beleid

Fridays for Future, de internationale jongerenklimaatbeweging, organiseerde vorige week vrijdag een wereldwijde klimaatstaking met als thema de subsidiëring van fossiele brandstoffen die ook in België erg aanzienlijk is. In België hielden de betogers het bij een statische maar levendige manifestatie op het Muntplein in Brussel. De Grootouders waren prominent aanwezig. Een van hen kroop in de pen, een andere zorgde voor mooie foto’s, nog iemand zorgde voor een artistieke impressie.

 

Open Brief 'Laat Vlaanderen nu niet stikken'

In een open brief pleit de Vlaamse milieu- en natuurbeweging voor een akkoord dat aan de bron komaf maakt met de overdosis stikstof. Dat akkoord moet een duidelijke keuze maken voor een duurzaam landbouw- en maatschappijmodel en zo het algemeen belang en de volksgezondheid vooropstellen. Er is al veel te lang geaarzeld om de nodige maatregelen te nemen – door jarenlang de zachte heelmeester te spelen, moeten nu moeilijke beslissingen worden genomen. Verder uitstel zal het in de toekomst nog moeilijker maken om tot een duurzame oplossing te komen.

 

En toen verkochten wij onze auto

Een van onze Grootouders die meedeed aan Code Rood, de actie van Burgerlijke Ongehoorzaamheid tegen TotalEnergies, die blijft investeren in fossiele energie en daarmee reuzewinsten boekt. Zij is heel actief in de Mechelse klimaatbeweging Klimaan. Op de interessante website van Klimaan beschreef ze hoe ze er na Code Rood toe kwam om zonder eigen auto door het leven te gaan. Wij mochten haar getuigenis overnemen.

 

Interessant klimaatnieuws

 

Europese CO2-prijs voor het eerst boven de 100 €/ton

Het Europese emissiehandelssysteem (beter bekend onder de Engelse naam EU-ETS) is een instrument dat de EU heeft ontwikkeld om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en zo de klimaatdoelstellingen te halen. Het systeem komt erop neer dat er een handel in CO2-uitstootrechten wordt opgezet. Deze rechten worden verhandeld aan een prijs die in functie van vraag en aanbod kan stijgen en dalen. Hoe hoger de prijs voor de uitstootrechten, hoe sterker CO2-uitstoters gemotiveerd zullen worden om te verduurzamen, is de redenering. Lange tijd heeft het systeem niet goed gewerkt omdat de prijs voor uitstootrechten te laag was om de bedrijven echt te motiveren tot investeren in (bijvoorbeeld) duurzame productiemethoden. Dat de prijs nu voor het eerst boven de 100 €/ton uitkomt, is volgens experten vooral een gevolg van het Europese beleid en zou een teken kunnen zijn dat het systeem – eindelijk – begint te werken.

Mocht de prijs voor een langere tijd op een voldoende hoog niveau blijven, dan zullen groene technologieën goedkoper worden dan die van de fossiele industrie. De lobbyisten van de fossiele industrie zijn alvast druk in de weer om bevriende politici te overtuigen van ingrepen die de stijging van de CO2-prijs moeten afremmen.

 

Drie sleutels voor duurzame mobiliteit

Het Netwerk Duurzame Mobiliteit formuleert in zijn Memorandum 2024 een reeks aanbevelingen met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen. Het wil inzetten op drie ‘sleutels’. (1) Investeer in mensen, niet in asfalt: een oproep om niet alleen in infrastructuur te investeren, maar ook in een ‘mental shift’ met meer nadruk op overleg tussen de betrokkenen, op goed onderhoud van bestaande infrastructuur en treinen en trams; (2) een slimme kilometerheffing die rekening houdt met het type voertuig, onderscheid tussen spits- en daluren en de locatie (filegevoelige of kwetsbare wegen); (3) een nabijheidsbudget dat de voordelen van een salariswagen schrapt en in de plaats elke Belg jaarlijks een nabijheidsbudget van 400 € geeft dat kan gebruikt worden om bijvoorbeeld een netabonnement voor De Lijn aan te kopen.

Daarnaast formuleert het netwerk meer dan 120 concrete beleidsaanbevelingen, opgedeeld volgens de 3 V’s: Verminderen – Verschuiven – Verschonen. Om tot duurzame mobiliteit te komen, moeten we ons minder ver verplaatsen (verminderen) en kiezen voor duurzame vervoermiddelen zoals de fiets, het openbaar vervoer of deelmobiliteit (verschuiven). Ten slotte moeten we de klimaatimpact van ons wagenpark verkleinen (verschonen).

 

 

Tenslotte


De tijd dringt

Volgende week vertellen we je meer over het boek De tijd dringt’ dat nu in de betere boekhandel ligt. 69 actieve grootouders en ambassadeurs schreven een brief waarin ze hun bekommernis over de klimaatcrisis laten blijken. 69 brieven, 69 verschillende invalshoeken, 69 stijlen. Jan Terlouw schreef het voorwoord.

 

Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring

Pas je inschrijving aan/uitschrijven    |    Bekijk online