|
Beste klimaatgrootouder,
Deze week is het exact één jaar geleden dat de Russische invasie in Oekraïne een schokgolf door de wereld joeg. Toch gaat deze trieste verjaardag deze week niet met de meeste media-aandacht lopen. Die gaat naar de stikstofcrisis. Het zegt iets over onze voorkeur om in de eerste plaats met de problemen in onze eigen tuin bezig te zijn, maar toch ook iets over de ernst van die stikstofcrisis. Zowel op radio, tv als in de geschreven pers komen we gedegen analyses tegen die ons meer inzicht geven in de complexe veranderingen in onze natuurlijke omgeving en de mechanismen die voor deze crisis verantwoordelijk zijn. Dat kunnen we alleen maar toejuichen.
Deze nieuwsbrief is niet het forum om de analyse van het stikstofprobleem nog eens dunnetjes over te doen. Al zijn de gelijkenissen treffend met de wijze waarop we met de globale klimaatcrisis omgaan. Zo werd ook voor de huidige stikstofcrisis sinds lang vanuit wetenschappelijke hoek gewaarschuwd. Zo zal ook hier, ondanks alle retoriek, het korte-termijn economisch belang de bovenhand halen op duurzaamheidsoverwegingen. Zo dreigen ook hier de zwakste schakels in de economische waardeketen het gelag te betalen en zo blijven ook hier de grootste schuldigen, in dit geval de agro-industriële concerns, buiten schot en orkestreren zij mee het gebeuren.
Van alle kanten horen we nu een oproep om het gezond verstand te laten primeren en de politieke berekeningen achterwege te laten om een compromis te zoeken ten bate van … ja ten bate van wie of wat? Het Vlaamse politieke en beleidsmatige onvermogen indachtig stevenen we hoogstwaarschijnlijk af op een halfslachtige oplossing die onze boeren voor korte tijd wat ademruimte geeft maar hen op iets langere termijn weerom in de problemen gaat brengen. Het wordt tijd om de onvermijdelijke harde keuze te maken: serveer het agro-commercieel model af ten voordele voor wat Vlaanderen én zijn boeren écht nodig heeft, namelijk een in al zijn facetten duurzame landbouwsector die instaat voor de voedselvoorziening van zijn burgers. De kans dat zo’n keuze wordt gemaakt, is evenwel erg klein.
Als we het stikstofgebeuren een beetje van op afstand bekijken, zien we hier de voorafspiegeling van wat ons in de toekomst in toenemende mate te wachten staat: door de mens veroorzaakte klimaat- en milieuproblemen die men te lang heeft genegeerd waardoor oplossingen extreem moeilijk én duur worden. Het is een vaststelling die ons de hoop niet mag doen verliezen maar juist moet aanzetten om er nog feller dan voorheen tegenaan te gaan.
In deze nieuwsbrief krijg je verder info over de volgende onderwerpen (klik op de titel als je rechtstreeks naar een bepaald onderwerp wil gaan):
· Webinars en evenementen
· GvK-inspiratiereis naar Duitsland op 4 en 5 maart
· Protestactie tegen Ineos
· Deze weg loopt dood: stop de nefaste steun aan de fossiele industrie
· Eilandenstaat Vanuatu vraagt advies Internationaal Gerechtshof rond internationale klimaatverplichtingen
· Tussen COP 27 en COP 28… een reflectie
· Elke aardbewoner produceert jaarlijks 17 kg wegwerpplastic
· De fossiele energiesector dringt zijn methaanuitstoot niet terug
· Hogere energieprijzen zetten niet aan tot renoveren … of toch wel?
· Over de misleiding van de olie-industrie
· Klimaat in de kijker
Webinars en evenementen
· Op vrijdag 24 februari van 9.30 u. tot 12.30 u. organiseert BBL een opleiding rond ‘Omgaan met haatspraak op sociale media’. Hoe ga je om met kritiek, wat doe je met bagger, bedreigingen en trollenlegers? Inschrijven.
· Op maandag 27 februari om 11.00 u. hebben we Farah Obaidullah voor een webinar te gast: Ontginning bedreigt diepzee. Farah wijdt haar leven aan de bescherming van de oceaan en richtte onder andere het platform Women4Oceans op. Inschrijven.
· Op dinsdag 28 februari om 19.30 u. organiseert onze Nederlandse zusterorganisatie een webinar met medewerking van prof. Linda Steg die het zal hebben over: Hoe krijgen we de mensen mee in de energietransitie en het klimaatbeleid? Meer info en inschrijven.
· Op 2 maart om 19.00 u. reikt het Instituut voor Milieu en Duurzame Ontwikkeling van de UAntwerpen zijn Sustainability Research Award uit aan dr. Kata Dozsa die onderzoek heeft gedaan naar burgerparticipatie in het publieke klimaatbeleid.
· Op 20 maart om 11.00 u. organiseren we een webinar met medewerking van Prof. Em. Paul Verhaeghe die ook GvK-ambassadeur is. Hij zal met ons van gedachte wisselen over: ‘Klimaatverandering als symptoom van een zieke economie’. Inschrijven.
De link naar ons laatste webinar met Koen Wyants over de noodzaak van een commons(gericht) klimaatbeleid vind je hier of op ons vimeo-kanaal.
Je vindt hier een link naar al onze webinars.
Klimaatacties
GvK-inspiratiereis naar Duitsland op 4 en 5 maart
Begin januari organiseerden de Grootouders een tweedaagse reis naar Duitsland waarbij we o.a. Lützerath bezochten, het dorpje dat moet verdwijnen voor een bruinkoolmijn. Deze reis was een groot succes en maakte veel indruk op de deelnemers. Daarom hebben we een nieuw inspiratieweekend over onze planeet gepland waarvoor we jullie willen uitnodigen.
· we zullen het gekwetste paradijs in de Gasometer in Oberhausen ervaren. Daar vind je de meest indrukwekkende voorstelling van de aarde ooit, zoals een ruimtevaarder vanop afstand zou zien.
. we zullen het dorp Keyenberg aan de bruinkoolmijn bezoeken. Dit spookdorp is bijna volledig onteigend en staat sinds de verdwijning van Lützerath symbool voor protest tegen de vervuilende en klimaatontwrichtende bruinkoolontginning. We nemen deel aan een dorpswandeling die oproept de dorpen te behouden en de bruinkool niet te verbranden. Onderweg bezoeken we nog een uitzonderlijk milieupark
De opstapplaatsen voor de busreis zijn Gent, Antwerpen en Turnhout. Dit is een uitstap voor grootouders, kinderen en kleinkinderen. Meer informatie; inschrijven kan via dit formulier tot vrijdagavond 24 februari.
Protestactie tegen Ineos
De inconsistente werkwijze van onze minister van omgeving die zich principieel opstelt in het stikstofdossier maar tegelijk de chemiereus Ineos niets in de weg legt, roept in brede kringen vragen op. Onze minister reikt het bedrijf vlot de benodigde omgevingsvergunningen aan. En recent besliste ze met de goedkeuring van de Vlaamse regering om via Gigarant, een structuur onder controle van de Vlaamse overheid, aan Ineos een waarborg te verstrekken van 500 miljoen euro. De waarborg betreft een lening voor de financiering van Project One, de omstreden ethaankraker die Ineos in de Antwerpse haven wil bouwen. Niet alleen klimaatactivisten maar ook financiële experten stellen zich vragen bij de handelswijze van Gigarant en de Vlaamse overheid.
Volgende week krijgen we een uitgelezen kans om dit nefaste Vlaamse beleid ten aanzien van Ineos aan te klagen. Op maandag 27 februari komt Jim Ratcliffe, CEO en hoofdaandeelhouder (60%) van Ineos, naar Antwerpen. Hij komt er spreken op een evenement van VOKA dat vanaf 17.45 u. plaats vindt in de Stadsschouwburg van Antwerpen. Samen met andere klimaatorganisaties willen we op het Theaterplein (niet ver van de Stadsschouwburg) verzamelen voor een alternatief programma, dat voorziet in een streepje muziek, enkele speeches en een ceremonie waarin aan Jim Ratcliffe de greenwashing award wordt uitgereikt. Als GvK ondersteunen we deze actie voluit. Afspraak om 17.00 u. aan de GvK-beachflag op het Theaterplein (10-15 minuten stappen van het Centraal Station); breng je GvK-hesje mee.
Deze weg loopt dood: stop de nefaste steun aan de fossiele industrie
Vorige zaterdag hebben een aantal grootouders samen met leden van andere klimaatbewegingen deelgenomen aan een door Extinction Rebellion georganiseerde protestactie die de nefaste overheidssteun (geraamd op 13 miljard euro jaarlijks) aan de fossiele sector aanklaagde.
Tijdens de actie hebben de actievoerders verschillende kruispunten korte tijd bezet – een bewuste daad van burgerlijke ongehoorzaamheid, maar wel rustig, vreedzaam en geweldloos volgens een ooggetuigenverslag. Sinds enige tijd ondersteunt GvK acties van burgerlijke ongehoorzaamheid voor zover aan een aantal criteria is voldaan. Het is een thema waar GvK momenteel sterk mee bezig is en waarrond op 24 maart een colloquium wordt georganiseerd in samenwerking met de UAntwerpen.
Eilandenstaat Vanuatu vraagt advies Internationaal Gerechtshof rond internationale klimaatverplichtingen
De door de klimaatverandering sterk bedreigde eilandenstaat Vanuatu heet same, met zestien andere economisch arme landen hebben een resolutie voorgelegd aan de komende vergadering van de Verenigde Naties. In de resolutie verwijzen ze naar eerder gesloten internationale overeenkomsten zoals het klimaatakkoord van Parijs. Ze roepen de VN op om het Internationale Gerechtshof om advies te vragen in verband met de verplichtingen van Staten om het klimaat en milieu te beschermen. Ze wensen ook advies in verband met de legale gevolgen wanneer Staten nalaten deze verplichtingen na te komen en zo schade berokkenen aan andere landen, volkeren en de huidige en toekomstige generaties.
Interessant klimaatnieuws
Tussen COP 27 en COP 28… een reflectie
GvK-ambassadeur Jan Stel maakt van de relatieve rust tussen enkele klimaatconferenties in gebruik om in een blog even terug te kijken op COP 27 en een vooruitblik te werpen naar COP 28. De schaduw van de oorlog in Oekraïne maar evenzeer die van de sterke invloed van de fossiele industrie hangt boven beide conferenties. Tijdens de voorbije COP stonden de bekommernissen van landen uit het Zuiden voor het eerst centraal: een regeling voor verlies en schade van de door het Noorden veroorzaakte klimaatopwarming werd uitgebreid besproken. Inmiddels is echter al duidelijk geworden dat het beloofde nieuwe klimaatfonds bedoeld om dat verlies en die schade te compenseren, hoogstwaarschijnlijk een maat voor (bijna) niets wordt.
COP 28 kondigt zich al niet veel beter aan. De voorzitter van de top wordt Sultan Al Jabar, een golden boy uit de Verenigde Arabische Emiraten met een indrukwekkend professioneel parcours. Zo was hij, tot zijn benoeming als voorzitter van de volgende COP, de CEO van het nationale oliebedrijf van Abu Dhabi, het twaalfde grootste oliebedrijf ter wereld. Cynici zullen opmerken dat zijn benoeming alvast het voordeel van de duidelijkheid heeft. Al probeert het gastland van de conferentie, met de hulp van een goed uitgekiende marketingcampagne, dat beeld wel bij te stellen. Zo wordt Al Jabar bijgestaan door twee hooggekwalificeerde dames, een toonaangevende natuurbeschermster en een jeugdklimaatkampioen…
Elke aardbewoner produceert jaarlijks 17 kg wegwerpplastic
In 2021 produceerde de plasticindustrie 139 miljoen ton plastic voor eenmalig gebruik, dat is een record en een stijging met 4% in vergelijking met 2019. Bijna al deze plastics werden gemaakt van fossiele grondstoffen. Al die plastics zorgen voor een groot milieuprobleem, maar hun productie vormt ook een klimaatprobleem omdat die een CO2-uitstoot veroorzaakt die even groot is als die van het Verenigd Koninkrijk. Van recyclage komt tot nu toe weinig terecht. Volgens de onderzoekers zal die pas echt op gang komen als er voor een regelgevend kader wordt gezorgd dat onder meer voorziet in een specifieke belasting op plastic dat van fossiele brandstoffen is gemaakt. Meer info.
De fossiele energiesector dringt zijn methaanuitstoot niet terug
De methaanuitstoot van de fossiele energiesector komt regelmatig negatief in het nieuws. Zo was er ongeveer een jaar geleden veel te doen rond de bevinding dat de sector ongeveer 70% meer methaan uitstootte dan de officiële cijfers aangaven. Het Internationaal Energieagentschap komt nu met een methaanrapport. Het rapport geeft aan dat de sector vorig jaar 135 miljoen ton van het erg schadelijk broeikasgas methaan uitstootte, bijna evenveel als in het recordjaar 2019. Het terugdringen van de methaanuitstoot is cruciaal als we de klimaatcrisis willen bestrijden want in zijn eerste twintig levensjaren is methaan 80 keer schadelijker dan CO2.
Door de hoge energieprijzen is het voor de energiereuzen betaalbaarder dan ooit om te investeren in maatregelen die de uitstoot drastisch terugdringen. Omgerekend vergt het nog geen 3% van de totale omzet van deze bedrijven om de methaanuitstoot met 75% terug te dringen.
Hogere energieprijzen zetten niet aan tot renoveren … of toch wel?
Vorige week hadden we het over onderzoek dat verrassend uitwees dat er ondanks stijgende energieprijzen geen toename was van het aantal renovaties in de bouwsector. Als mogelijke oorzaken werd gewezen op de schaarste aan bouwmaterialen en op de vaststelling dat de subsidies niet de juiste doelgroep bereiken. Een grondige evaluatie van het huidig renovatiebeleid zou zich opdringen.
De cijfers van de Beroepsvereniging van het Krediet (BVK) vertellen evenwel een ander verhaal: in vergelijking met 2021 zijn er vorig jaar door de banken die lid zijn van BVK aanzienlijk meer (110%) energiebesparende kredieten toegekend. Het eerste onderzoek baseerde zich op cijfers van het Belgisch Statistiekbureau die onvolledig zouden zijn, wat de verschillende uitkomsten zou verklaren.
Tenslotte
Over de misleiding van de olie-industrie
‘De misleiding van de tabaksindustrie gaat over de gezondheid van een mens; die van de olie-industrie betreft de gezondheid van de planeet. Beide misleidingen zijn in mijn ogen crimineel’ (GvK-ambassadeur Jan Stel in zijn laatste blog)
Klimaat in de kijker
Amarant is een sociaal-culturele organisatie die zich o.a. richt op kunst- en cultuureducatie voor volwassenen en actief is in heel Vlaanderen en Brussel. Nu de klimaatverandering een van de grootste uitdagingen is geworden, brengt Amarant de lezingenreeks ‘Klimaat in de kijker’ over de cultuurgeschiedenis van het klimaat, waarbij we ons afvragen of kunst het klimaat kan redden…
Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring |