Beste klimaatgrootouder,

 

We leven in warrige tijden waarin de stijgende levensduurte voor veel onrust zorgt. De torenhoge energieprijzen spelen daarbij een belangrijke rol en velen wachten angstig hun jaarafrekeningen af voor elektriciteit en gas of kijken met ongeloof in paniek naar de verhoging van hun energievoorschotfacturen. Het is crisis.

Intussen gebeurt er weinig om van deze crisis gebruik te maken om onze energiezaken op orde te brengen. Het is waar, als klein landje beschikken we over weinig hefbomen om deze crisis te lijf te gaan – onze premier laat niet na dit regelmatig te beklemtonen: het is aan ‘Europa’ om met oplossingen te komen. Maar als er dan over ‘oplossingen’ wordt gesproken, valt vooral het onevenwicht op tussen het forse taalgebruik van politici en het gewicht van de maatregelen die zij overwegen. Het lijkt – althans voorlopig – veeleer wat morrelen in de marge, ondanks de oproep van energiedeskundigen om nu eindelijk werk te maken van een fundamentele hervorming van de energiemarkt. Politici denken vooral in de richting van populaire maatregelen: een subsidie hier en daar, wat gratis of goedkoop openbaar vervoer, … allemaal maatregelen waarbij de fossiele energiereuzen buiten schot blijven en ze hun in het verleden opgebouwde geprivilegieerde positie kunnen consolideren.

Als oorzaak voor deze ontwikkeling kunnen we niet anders dan de verregaande collusie (heimelijke verstandhouding) van economische en politieke macht verantwoordelijk houden. Die maakt dat we in de voorbije jaren amper vooruitgang maakten in het bestrijden van de klimaatcrisis en dat de noodzakelijke klimaattransitie nog verder naar achteren wordt geduwd. Dermate ver dat we de doelstelling van 40% CO2-reductie tegen 2030 niet zullen halen. Enkele berichten die ons de voorbij week bereikten, sterken ons in onze overtuiging:

·        Uit onverdachte bron (een rapport van het Internationaal Energieagentschap) vernemen we dat in 2021 - dus voor het uitbreken van de Oekraïne-crisis! - de overheden hun subsidies aan de brandstofsector hebben verdubbeld. Het Agentschap verwacht dat de subsidies voor dit jaar nog hoger zullen liggen. Vooral rijkere huishoudens profiteren van die subsidies, want zij verbruiken de meeste energie.

·       Terwijl uit wetenschappelijke bevindingen blijkt dat de Noordpool mogelijk vier keer sneller opwarmt dan de rest van de aarde, zien we een toenemende concurrentie onder de acht landen die grondgebied in het Noordpoolgebied hebben en de kern van de Arctische Raad vormen. Daarnaast zijn er nu dertien waarnemers waaronder, sinds 2013, China, India, Zuid-Korea en Singapore. China investeert behoorlijk in zijn aanwezigheid in dat gebied, heeft belangrijke economische banden met Rusland en laat zijn oog vallen op de enorme gas- en olievoorraden in het gebied. Niemand heeft het nog over het intact houden van het gebied, een kwalijke evolutie waarvoor reeds lang geleden werd gewaarschuwd. Bovendien lopen de spanningen sinds het begin van de oorlog Oekraïne hoog op.

·        Regelmatig vestigen we onze hoop op ‘Europa’ als hefboom voor de invoering van noodzakelijke klimaatmaatregelen. Alleen is coherentie dikwijls ver te zoeken bij de EU-lidstaten die het Europees beleid vorm moeten geven. Lobbyisten slagen erin om beslissingen door te duwen die op veel onbegrip stuiten bij klimaatexperten en -actievoerders. Dat is bijvoorbeeld het geval met de plannen in een aantal landen om gasterminals te bouwen; dat zijn zware investeringen die onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen voor tientallen jaren kunnen bestendigen. Men schrikt er daarbij niet voor terug om een mistgordijn op te trekken door te beweren dat de geplande terminals zullen dienen om groene waterstof aan land te brengen, een onrealistisch scenario in de ogen van de experten.

Voor wie graag een boeiend maar tegelijk schokkend verhaal wil horen over hoe de multinationals uit de fossiele sector gaandeweg het overheidsbeleid naar hun hand hebben kunnen zetten en gigantische winsten hebben gerealiseerd, kunnen we deze uiteenzetting van GvK-Ambassadeur Aviel Verbruggen aanbevelen. Maar evengoed kan je het GvK-webinar op 19 september volgen waarin Aviel het woord gaat voeren (zie hierna).

 

In deze nieuwsbrief krijg je verder info over de volgende onderwerpen (klik op de titel als je rechtstreeks naar een bepaald onderwerp wil gaan):

·      Webinars en evenementen

·      Code Rood (1): initiatief van de Grootouders haalt nationale pers

·      Code Rood (2): honderden bereiden zich voor om TotalEnergies in het vizier te nemen

·      Duty of Care vanaf deze week in de filmzalen

·      For our Grandchildren

·      Eerste klimaatdag in Klein-Brabant

·      Wordt het onderwijs de grote afwezige op de klimaatmarsen?

·      Pakistan boet voor klimaatschade die het Westen heeft aangericht

·      Hoe staat het met de gezondheid van onze bossen en de zee?

·      Hydrologisch watertekort bereikt dit jaar recordhoogtes

·      De wereld red je niet met minder, minder, minder … echt waar?

·      Waterbear: video’s voor de toekomst van onze planeet 


Webinars en evenementen

·        Vanaf 7 september kan je de voorstelling Freedom Club bekijken op verschillende locaties in België. Freedom Club is een theatervoorstelling over de klimaatcrisis en de vraag hoe ver je kan gaan in je activisme, over engagement en woede. En over het verlangen om gehoord te worden. 

·        Voor het najaar zijn intussen volgende webinars vastgelegd:

o     op 19 september om 11.00 u. bespreekt GvK-ambassadeur Aviel Verbruggen de relatie tussen oorlogen en de superwinsten van de fossiele sector. Er is niet te weinig gas en olie op deze aarde, maar te veel;

o     op 26 september om 11.00 u. spreekt Peter Wittoeck, leider van de Belgische delegatie, over de volgende klimaatconferentie die in het najaar in Egypte zal plaatsvinden;

o     op 28 november om 11.00 u. komt Marc Suykens aan het woord; hij zal ideeën en inspiratie aanreiken voor het gemeentelijk klimaatbeleid. Marc was jarenlang de dynamische voorzitter van de Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten en is ook GvK-ambassadeur.

In onze agenda vind je een overzicht van al onze vorige webinars met een link om ze te (her)bekijken.

·        Op 17 september start een driedaagse basisopleiding over ecologisme, ‘De Groene Academie, die georganiseerd wordt door Oikos dat in de herfst ook andere interessante activiteiten organiseert.

·     Derde keer goede keer … na twee eerdere annulaties door de covidsituatie vindt op zaterdag 24 september van 10.00u. tot 13.00u. in Leuven de startdag plaats van GvK Vlaams-Brabant. Meer info en inschrijven.

·        Noteer alvast ook 17 november om 18.00 u. in je agenda. Op die dag organiseert het Centrum voor Duurzame Ontwikkeling van de UGent in samenwerking met Dominicus Gent het symposium: Transitie naar een duurzame wereld: een rol voor ecologische spiritualiteit? Meer informatie volgt later; Karen Armstrong, Tine Hens en Hendrik Vos hebben hun medewerking al toegezegd. 

 

Klimaatacties

 

Code Rood (1): initiatief van de Grootouders haalt nationale pers

Een aantal GvK’ers hebben onze nationale omroep aangeschreven om te protesteren tegen ‘Gas geven’ - een item van het fel gesmaakte programma ‘Iedereen beroemd’ - waarin de gezinnen de kans krijgen een jaar gratis (fossiele) energie te winnen … een actie die gesponsord wordt door TotalEnergies. Meer dan een brug te ver voor vele GvK’ers die onder andere wezen op de eerder dit jaar gelanceerde oproep om reclame voor fossiele producten te verbieden. Inmiddels heeft de GvK-actie de nationale pers (1) (2) gehaald.

 

Code Rood (2): honderden bereiden zich voor om TotalEnergies in het vizier te nemen

GvK en een tiental andere organisaties nemen op 8 en 9 oktober deel aan Code Rood, een grootscheepse actie van burgerlijke ongehoorzaamheid tegen TotalEnergies. Enkele dagen geleden hingen activisten een spandoek aan een benzinestation van TotalEnergies in centrum Brussel. Met de actie wilden ze wijzen op de buitensporige winsten van TotalEnergies in een periode van exploderende energiefacturen voor Belgische gezinnen. De actievoerders waarschuwen de multinational voor wat hen te wachten staat. 

Intussen schreven honderden mensen zich in voor infosessies en trainingen om zich voor te bereiden op de actiedagen. Hier vind je de agenda van de actietrainingen. Grootouders die graag deelnemen aan de actie bieden we een aangepaste vorming aan op 30 september waarvoor je hier kan inschrijven.

 

Duty of Care vanaf deze week in de filmzalen

De Nederlandstalige versie Duty of Care, Pleiten voor de Planeet, de film van Nic Balthazar in coproductie met Canvas, komt vanaf 7 september in de Vlaamse bioscopen. De film vertelt het verhaal van de Nederlandse klimaatadvocaat Roger Cox die als pionier in klimaatzaken erin slaagde om eerst de Nederlandse staat en nadien ook de gas- en oliegigant Shell te laten veroordelen. Die vonnissen veroorzaakten een mondiale schokgolf en deden elders gelijkaardige initiatieven ontstaan, zoals de Belgische Klimaatzaak. We vroegen een Belgische klimaatjongere naar zijn impressies over de film. Onderaan dit artikel vind je ook een link naar de trailer van de Engelse versie van deze film.

 

For our Grandchildren

Ook aan de andere kant van de oceaan staan grootouders op om te ijveren voor de toekomst van hun kleinkinderen. 4RG (For our grandchildren) is onze Canadese zusterorganisatie die reeds in 2006 werd opgericht. Ze wil vooral gemeenschappen mobiliseren om acties te ondernemen die de klimaatverandering bestrijden. Daartoe werkt de organisatie samen met lokale overheden en gelijkgestemde organisaties. Op haar (Engelstalige) website vinden we interessante berichten die zowel hoopvol als alarmerend nieuws brengen. Je kan een kijkje nemen op hun website en je hier abonneren op de 4RG nieuwsbrief.

 

Eerste klimaatdag in Klein-Brabant

Mobiliteit voor de toekomst’ wordt het centrale thema van de eerste klimaatdag van het Burgerplatform Klimaat Klein-Brabant. De klimaatdag vindt plaats op 11 september van 13.00 tot 18.00 u. in het CC Ter Dilft in Bornem. Volwassenen maar ook jongeren tussen 6 en 12 jaar kunnen er terecht om via een gevarieerd programma met infostands en workshops kennis te maken met allerhande laagdrempelige initiatieven rond duurzame mobiliteit.

 

Wordt het onderwijs de grote afwezige op de klimaatmarsen?

Klimaatactivisten denken met veel plezier terug aan de door de jongeren georganiseerde klimaatmarsen in het voorjaar van 2019. De marsen brachten tienduizenden mensen op de been. De grote actiebereidheid van de jongeren zorgde voor vele discussies binnen de scholen en onderwijskoepels. Hoewel de bevoegde minister zich niet onbetuigd liet om de jeugd op de schoolbanken te houden, steunden vele schooldirecties en leerkrachten de acties van de jongeren.

Intussen zijn we 3,5 jaar verder; het klimaat staat dankzij de jongeren prominent op de agenda en klimaateducatie krijgt in vele scholen meer aandacht. De onderwijskoepels blijven zich evenwel ver van elke klimaatactie houden. “Dreigt het onderwijs daardoor de grote afwezige te worden op de klimaatmarsen?”, vraagt een voormalig pedagoog in de lerarenopleiding zich af. Ter herinnering: noteer 23 oktober, de dag van deze belangrijke nationale betoging, in je agenda. Promotiemateriaal (posters, flyers, stickers) kan je hier bestellen.

 

Interessant klimaatnieuws

 

Pakistan boet voor klimaatschade die het Westen heeft aangericht

De grote verantwoordelijkheid van de geïndustrialiseerde wereld voor klimaatrampen in het Zuiden werd tot nu toe maar mondjesmaat erkend in de mainstream-pers. Daar schijnt nu verandering in te komen met de persaandacht die gaat naar de uitspraak van de Pakistaanse premier die de schuld voor de ergste overstromingen in de geschiedenis van het land bij het Westen legt. In een artikel van onze publieke nieuwszender komen stemmen aan het woord die deze uitspraak volmondig omschrijven: “Met onze historische CO2-uitstoot en onze huidige emissies zijn we in het Westen voor een groot deel verantwoordelijk voor de klimaatverandering en de opwarming van de planeet, die dit soort klimaatrampen in de hand werkt”. De huidige gemiddelde uitstoot van een Pakistaan is slechts één tiende van die van de gemiddelde Belg; en België stoot al 150 jaar CO2 uit terwijl Pakistanen dat nooit gedaan hebben.

 

Hoe staat het met de gezondheid van onze bossen en de zee?

Hoe zit het met de gezondheid van de Noordzee voor onze kust? Welke rol speelt biodiversiteit nu juist in onze bossen en wat zijn de gevolgen van het verlies ervan? Deze vragen kwamen aan bod tijdens de gedachtewisseling tussen wetenschappers en publiek in de laatste aflevering van de debatreeks Grijze Cellen. Je kan deze aflevering hier herbekijken.

 

Hydrologisch watertekort bereikt dit jaar recordhoogtes

Een hydrologisch watertekort ontstaat wanneer er meer water verdampt dan er neerslag is gevallen. Voor dit jaar bedraagt dat record 350 liter per vierkante meter, wat overeenkomt met een watermassa van 35 cm hoog over het gehele land. Als dit aanhoudt, komen we terecht in een erg problematische situatie. Er zijn twee grote oorzaken voor het tekort: een tekort aan regen (er viel in de zomer minder dan de helft neerslag dan normaal) en de grote verdamping die te verklaren is door het erg hoge aantal uren zonneschijn: begin september hebben we al het normale aantal uren zon voor een heel jaar overschreden.

Door de klimaatverandering is de kans groot dat er in de toekomst meer van deze tekorten zullen voorkomen. Daarom is het dringend nodig om maatregelen te nemen die toelaten het water meer in de bodem te laten doordringen en meer water in bekkens op te vangen.

 

De wereld red je niet met minder, minder, minder … echt waar?

Het boek met de provocerende titel “De wereld red je niet met minder, minder, minder” trok de aandacht van onze huisblogger en GvK-ambassadeur Jan Stel. Het boek is lezenswaardig en vlot geschreven, met goed gekozen illustraties, schrijft Jan. De inhoud kan hem evenwel minder bekoren. Beide auteurs zijn ecomodernisten en gaan als zodanig niet akkoord met het feit – een mening in hun ogen – dat grenzeloze groei aan de basis ligt van de gigantische, vervuilende menselijke activiteiten die de klimaatellende hebben veroorzaakt. Deze uitgangspositie kleurt alle hoofdstukken van het boek en leidt in de ogen van Jan tot een aantal misopvattingen die hij in zijn blog grondig weerlegt.

 

Tenslotte

 

Waterbear: video’s voor de toekomst van onze planeet

Deze in Engeland gevestigde organisatie omschrijft zichzelf als een streaming platform dat is toegewijd aan de toekomst van onze planeet. Ben je geïnteresseerd in klimaatactie, biodiversiteit, acties aan de basis, duurzame productie, … dan vind je zeker je gading in het brede aanbod dat je gratis kan bekijken.

 

Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring

Pas je inschrijving aan/uitschrijven    |    Bekijk online