Beste klimaatgrootouder,

 

Wat is er gaande bij de jongeren? Dat horen we volwassen klimaatactivisten regelmatig vragen… Het lijkt wel alsof ze het wat hebben opgegeven. Ze zijn blijkbaar niet meer te motiveren voor de goede klimaatzaak. Misschien moeten ze, na enkele jaren actievoeren, nu allemaal prioriteit geven aan hun studies …

Klimaatwetenschapper Julia Steinberger maakt brandhout van deze gedachtegang. Ze deelt haar ervaring in een boeiend verhaal. Ze wijst erop hoe de situatie van vandaag erg verschilt van die van 2019. Drie jaar geleden schenen de massale jongerenklimaatacties de machthebbers tot in de hoogste politieke cenakels te beïnvloeden. Intussen zijn we drie jaar verder en is er – zeker in de ogen van de jongeren – weinig tot niets veranderd.

Hoe gaan de jongeren om met die ervaring en met het onvermogen van de volwassenen om een krachtige verandering in gang te zetten nadat ze enkele jaren geleden massaal op straat kwamen? Wat denken ze, nu duidelijk wordt dat al hun eisen netjes aan de kant zijn geschoven? Als we de moeite doen om écht naar de jongeren te luisteren, zullen we ontdekken dat bij velen angst en frustratie de bovenhand voeren.

Julia heeft een belangrijke boodschap voor ons, gedreven klimaatgrootouders. Als we naar de jongeren toestappen, is het belangrijk om eerst en vooral te luisteren naar wat hen bezighoudt. Veel meer dan hen de huidige klimaatproblemen nog verder te verduidelijken, erop te wijzen hoe dringend actie wel is of hen te vragen om vooral de hoop op beterschap niet te verliezen. En als we dan echt iets willen delen met hen, laat dat dan onze eigen dikwijls bittere ervaringen met machtsstructuren en veranderingsprocessen zijn. Hoe taai gevestigde belangen zich tegen verandering kunnen verzetten, hoelang het wel kan duren om de noodzakelijke veranderingen te bewerkstelligen. En laat ons dat in alle bescheidenheid doen, als medeverantwoordelijken voor de huidige crisis.

 

Op 30 mei organiseren we onze Inspiratiedag in het Vlaams Parlement. Er zal veel schoon volk zijn en de inschrijvingen lopen vlot binnen. Dat is goed nieuws, want met deze dag hebben we grote ambities. Mocht je nog twijfelen of je daarbij nodig bent: ja, we willen je niet missen.

We staan met de klimaat- en de biodiversiteitscrisis voor een keerpunt. De samenleving wil de overgang naar een duurzaam model wel maken, maar weet niet goed hoe, heeft veel koudwatervrees en zit volop in woelige tijden. Senioren zoals wij, die misschien wat meer onthecht en vrijgevochten in het leven staan, voelen daarmee de druk van hun verantwoordelijkheid. Een historische verantwoordelijkheid want onze generatie heeft de overschrijding meegemaakt van de draagkracht van de aarde, onze habitat. Onze verantwoordelijkheid voor de volgende generaties (die net zoveel recht hebben als wij op een menswaardig leven). Onze verantwoordelijkheid voor alle mensen, van jong tot oud, die met existentiële vragen, zorgen en zelfs angsten kampen. De verantwoordelijkheid die ons door de samenleving wordt toevertrouwd, o.m. door de cultureel belangrijke prijzen die we hebben gewonnen (zoals de Civil Society Prize 2021 van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC); en de Ultima-cultuurprijs voor sociaal-cultureel volwassenenvorming). De verantwoordelijkheid ook om de invloedrijke minderheid terecht te wijzen die blijft dwarsliggen om welke kortzichtige motieven ook.

Dat maakt dat wij, de Grootouders, ons traject kritisch tegen het licht willen houden en uitzoeken hoe de ouderen in deze cruciale tijden een krachtige stem kunnen geven. Je krijgt er interessante informatie, maar vooral ontmoet je mensen waarmee je informeel kunt afstemmen. Als je die bekommernis deelt, als je ideeën hebt of vragen, of als je wilt uitzoeken hoe je je praktisch kunt engageren, mag je deze Inspiratiedag niet missen en wij willen jou niet missen. Dat is onze versie van fomo (fear of missing out): dat we je missen op 30 mei.

Je bent welkom vanaf 10.00 u. aan de publieksingang van het Vlaams Parlement, Ijzerenkruisstraat 99, 1000 Brussel; daar kan je je aanmelden en vindt er een veiligheidscheck plaats. Nadien kan je bij een koffie een praatje maken met andere GvK’ers. Als het kan, probeer (ruim) voor het voorziene start-uur aan te komen, want de veiligheidscheck en de inschrijving nemen enige tijd in beslag.

We starten om 11.00 u. en bieden jou een gevarieerd programma aan. We sluiten af rond 16.00 u. Nadien is er gelegenheid tot napraten bij een drankje. Deelname is gratis maar je moet wel inschrijven via dit formulier.

 

Webinars en evenementen

·       Ouderenvereniging OKRA en GvK Limburg hebben de handen in elkaar geslagen voor (1) twee kruidenwandelingen o.l.v. een herboriste op 20 mei, en (2) een klimaatwandeling o.l.v. een gids op 14 juni. Meer info in onze agendarubriek.

·       Gesprek over klimaatrechtvaardigheid, op de Dag van Apache, met Rebecca De Wit en Chihiro Geuzebroek op zaterdag 4 juni om 20.00 u. in het Vooruit Café in Gent, dat nu vierNULvier heet.

·       Het GvK-webinar met Prof. Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid en medeoprichter van de klimaatorganisatie Urgenda, vindt plaats op 13 juni om 11.00 u. Meer info en inschrijven.

.    Op zaterdag 18 juni om 15.00 u. organiseert het Gents MilieuFront in samenwerking met Act4Change en Klimaatcontact een eerste klimaatcafé. Na de zomer hopen ze deze activiteit op regelmatige tijdstippen te herhalen. Een klimaatcafé is een plek waar je gevoel en je persoonlijke verhaal centraal staan, en waar je in contact komt met anderen.

Vorige maandag verzorgde Ignace Schops een bevlogen webinar over: ‘Landschapsparken, een zegen voor biodiversiteit en klimaat’. Binnenkort zal je dit webinar kunnen herbekijken. In onze agenda vind je een lijst van alle webinars met een korte beschrijving van de inhoud en een link.

 

Klimaatacties

Recht op lucht komt op straat

Samen met een dozijn andere organisaties roept Recht op Lucht op tot deelname aan de actieweek ‘Welkom op straat’ die nog loopt tot 22 mei in Antwerpen. De actie wil meebouwen aan een stad die meer plaats maakt voor zijn bewoners, van alle kleur, leeftijd of geaardheid. Een stad met buurten die klaar zijn voor de klimaatverandering, met straten die veilig zijn voor kinderen en bruisen van leven, waar fietsers en voetgangers de plaats krijgen die ze verdienen. Straten waar iedereen zich welkom kan voelen.

De Grootouders uit Regio Antwerpen nemen actief deel aan deze actieweek. Op 20 mei doen ze mee aan de klimaatfietstocht door de Antwerpse haven. Op 22 mei wandelen ze in hun witte hesjes mee in de parade die start aan het De Coninckplein.

 

Verzet tegen vergunning voor bouw maritieme campus in Hobokense polder

Op 10 december 2021 tekenden Natuurpunt Hobokense Polder vzw, Natuurpunt vzw en vele milieuactivisten bij de provincie beroep aan tegen de omgevingsvergunning voor de bouw van een Maritieme Campus. Ze formuleerden ook een alternatief m.b.t. de voorliggende plannen. GvK heeft deze actie sinds het begin ondersteund. Ondanks negatieve adviezen van zowel de Vlaamse als de provinciale administraties wees de Deputatie van de provincie Antwerpen het beroep af en bevestigde ze de vergunning. Natuurpunt overweegt om opnieuw beroep aan te tekenen, nu bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen.

 

Nederlands verzet tegen grondverplaatsing Ineos Project One

De aanvoer van meer dan een miljoen kubieke meter door het bedrijf 3M vervuild slib dat afkomstig is van de site waar het chemiebedrijf Ineos het omstreden Project One wil bouwen, beroert de gemoederen in Zeeuws-Vlaanderen. Het slib is nodig voor de bouw van een nieuw stranddorp. Ondanks de garanties van de projectontwikkelaar, rijst er veel verzet in Nederland. De milieuschandalen in het Antwerps havengebied zijn hieraan uiteraard niet vreemd. De actievoerders van de Stichting Schone Polder hebben nu een zogenaamd handhavingsverzoek ingediend waarin absolute garanties over de kwaliteit van het aan te voeren slib worden geëist.

Ook wil een ruime meerderheid van de Nederlandse Tweede kamer niet dat de Zeeuwse Hedwigepolder onder water wordt gezet alvorens meer bekend is over de vervuiling door PFAS.

 

Voor wie het nog niet wist: de Grootouders hebben een Ultima-cultuurprijs gewonnen

Vorige week ontvingen de Grootouders de Ultima-cultuurprijs voor sociaal-cultureel volwassenenwerk. De jury had lovende woorden voor het krachtig signaal van de Grootouders dat het klimaatthema niet enkel de jongeren aangaat. Hier kan je lezen wat deze prijs met ons doet en hoe we hem zien als een erkenning voor de brede klimaatbeweging. De prijs deed ook GvK-ambassadeur en blogger Jan Stel in zijn kritische pen kruipen: Van ultima naar ultimata?

De volledige show van de Ultimas-uitreiking kan je herbekijken op VRT NU. De uitreiking van de prijs aan de Grootouders start op 1:05:10.

 

Interessant klimaatnieuws

Even stilstaan bij de huidige droogte

Het is te vroeg om ons écht zorgen te maken en binnen enkele dagen mogen we misschien zware regenval verwachten – of moeten we zeggen: verwelkomen? Niettemin … het tekort aan neerslag van de voorbije maanden doet het spook van een hete en droge zomer steeds nadrukkelijker opduiken. De 3.000 bodemsensoren in Vlaamse tuinen, geplaatst in het kader van de actie CurieuzeNeuzen, geven aan dat die tuinen de voorbije maand 42% van hun vocht verloren.  

Wat we nu meemaken, komt overeen met het scenario dat de klimaatwetenschappers ons al jaren voorhouden: onze zomers zullen heter en droger worden. Vlaanderen is dicht bevolkt en heeft veel verharde oppervlakte. Daardoor is het zeer kwetsbaar voor droogte en waterschaarste. Ons weerbaarder maken tegen de droogte wordt daarom erg belangrijk. Zo kunnen we de negatieve gevolgen, met name voor natuur en landbouw, beperken. In een handig overzichtsartikel wordt alles mooi op een rijtje gezet.

 

Stikstofdossier: zes aanbevelingen voor een toekomst voor de boer en een gezonde leefomgeving

Het openbaar onderzoek over de Vlaamse stikstofaanpak en het bijbehorende milieu-effectenrapport lopen nog tot 17 juni. Terwijl sommige betrokken partijen de messen slijpen, roepen Bond Beter Leefmilieu, Natuurpunt, de West-Vlaamse milieufederatie en de Limburgse Milieukoepel alle Vlaamse gemeenten op om hun stem te laten horen om rechtszekerheid te geven aan de boeren en tegelijk een gezonde leefomgeving te waarborgen. De gemeenten hebben recht op het hele verhaal, zeggen de initiatiefnemers. Zij stellen zes concrete handvaten voor om dat doel te bereiken.



Tenslotte 

We moeten het hebben over klimaatangst, of niet?

Een studente journalistiek contacteerde onlangs de Grootouders met de vraag of ze enkele leden van GvK kon interviewen in het kader van een essay dat ze schreef over klimaatangst. Verder had ze boeiende gesprekken met jongeren hier en in het Zuiden. Haar gedachtewisselingen resulteerden in een boeiend essay dat we graag met jullie delen. ‘Klimaatangst’ schijnt een begrip te zijn geworden waaronder – onterecht – vele emoties worden samengebracht.

 

Tot volgende week !

Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privacyverklaring

Pas je inschrijving aan/uitschrijven    |    Bekijk online