Nieuwsbrief Grootouders voor het Klimaat (GvK) - 9 september 2021

Beste klimaatgrootouder,

In afwachting van meer beweging op het actiefront zoomt deze nieuwsbrief in op een bijdrage van GvK-ambassadeur Jan Stel, die je op onze website kan lezen. Hij heeft het over de ‘Big Five’, deze keer niet de vijf prachtige dieren (leeuw, luipaard, neushoorn, giraf, buffel) die elke safariganger in Afrika wil zien. Jan heeft het over de vijf processen die de klimaatcrisis elke dag dichter bij de gevreesde kantelpunten brengen.

Jan Stel wijst in de eerste plaats op de sterke bevolkingsgroei en, daarmee samenhangend, de toenemende druk op het milieu, vooral bij degenen die er een verspillende levensstijl op nahouden. De opeenvolgende industriële revoluties zorgen ondanks de technologische vooruitgang voor een vervuiling op grote schaal. Chemische vervuiling is een derde belangrijke oorzaak van de milieucrisis en de  massale productie van plastics, dikwijls voor eenmalig gebruik, zadelt de wereld op met een steeds grotere berg moeilijk te verwerken afval. De biodiversiteitscrisis vormt in zekere zin het zorgwekkend sluitstuk; volgens een recent wetenschappelijk rapport worden één miljoen planten- en dierensoorten met uitsterven bedreigd.

Deze Big Five wijzen ons op de niet duurzame relatie tussen de mens en zijn omgeving. We moeten onszelf weer als een onderdeel van de natuur gaan beschouwen en minder aan de knoppen van de natuur willen draaien. De tijd voor verandering dringt, maar het kan nog. Dat moet onze voornaamste boodschap zijn aan de klimaatconferentie in Glasgow.

Een nieuwe GvK-ambassadeur

Als GvK zijn we blij en fier dat we Caroline Pauwels mogen verwelkomen als GvK-ambassadeur. Zij specialiseerde als hoogleraar in beleid en economie van de mediasector en werd in 2016 verkozen als rector van de VUB. De meesten van ons hebben haar via de media leren waarderen als een belangrijke stem in vele maatschappelijke kwesties. Voor Caroline Pauwels kunnen we niet langer wegkijken van de klimaatcrisis. Niets is belangrijker dan de zorg voor onze leefomgeving. Ieder van ons moet haar of zijn verantwoordelijkheid nemen. Voor onze kinderen, voor hun kinderen, voor alles wat ons dierbaar is, voor onszelf. De jongeren wijzen ons daarbij de weg en samen kunnen we het tij keren.

Klimaatacties

GvK wil prominent aanwezig zijn op de grote klimaatbetoging van 10 oktober. #BackToTheClimate is de terechte slogan waaronder de klimaatjongeren en de klimaatcoalitie deze nationale betoging organiseren. De betoging start om 13.00 u. aan het Noordstation in Brussel en eindigt aan het Jubelpark. De grootouders zullen om 12.15 u. verzamelen nabij het EXKi-restaurant, gelegen aan de uitgang van het Noordstation aan de westkant van het stationsgebouw (Simon Bolivarlaan). Om 12.45 u. vertrekken we vandaar naar de Financietoren (gelegen in de Kruidtuinlaan, ongeveer 1 km verder). Daar zullen we op een goed zichtbare plek de slogan ophangen: 'Alleen de mens kan het tij keren’. Van die plek kunnen we ook applaudisseren voor de voorbijkomende betogers.

Er worden nog dringend vrijwilligers gezocht om te helpen bij de praktische organisatie van de betoging. Wie een handje wil toesteken, kan hier een kijkje nemen, er zijn mogelijkheden te over om de betoging te ondersteunen.

Wil je promotie maken voor deze betoging, dan kan je hier een mobilisatiepakket (bestaande uit 5 affiches, 50 flyers en 10 stickers) bestellen.

In aanloop naar de grote betoging kan je ook volgende acties ondersteunen:

·        Cycle for future; morgen vrijdag kan je klimaatactivisten van Youth for Climate vervoegen bij hun fietstocht die start in het Terkamerenbos en vooral aandacht wil hebben voor de noodzakelijke transitie in de vervoerssector; meer info;

·        van 6 tot en met 9 oktober organiseert Climate Express de fietstocht Ride the Tide. Die tocht zal de deelnemers langs de grens van het gebied voeren dat in Vlaanderen zal overstromen als we het tij niet meer gekeerd krijgen. Je kan een stukje meerijden of als vrijwilliger meehelpen. Inschrijven (voor één of meerdere dagen) kan je hier.

Specialisten werken aan advies m.b.t. de omgevingsaanvraag van Ineos voor Project One bis. Sinds een tiental dagen kunnen geïnteresseerden de nieuwe omgevingsaanvraag van Ineos inkijken. Het openbaar onderzoek rond deze nieuwe aanvraag loopt tot en met 25 september. Specialisten binnen het netwerk van klimaat- en milieuorganisaties die de ontwikkelingen binnen Ineos van dichtbij volgen, bestuderen momenteel de aanvraag en zullen weldra hun advies met ons delen. Op de website van Ineos Will Fall kan je al een aantal punten vinden die de actiegroep in een bezwaarschrift wil verwerken. In het komende weekend volgt een aanpassing van de tekst op de website en start de communicatie rond het bezwaarschrift.

In afwachting kunnen zij die dat nog niet gedaan hebben onze analyse lezen bij de nieuwe plannen van Ineos. Ook schaart GvK zich achter een petitie gericht aan de betrokken overheidsinstanties om elke vergunningsaanvraag te weigeren voor investeringen op basis van schaliegas of andere fossiele grondstoffen en investeringen gericht op een exponentiële groei van de plasticproductie. Meer info en de mogelijkheid om de petitie te tekenen vind je hier.

Webinars en infomomenten

Het eerstvolgende GvK-webinar zal op 20 september van 11.00 tot 12.00 u. plaatsvinden en gaat over België en de klimaattop in Glasgow. Spreker is Peter Wittoeck, de Belgische delegatieleider op de zeer belangrijke klimaatconferentie (COP) die op 31 oktober in Glasgow van start gaat. Hij leidde ook de Belgische delegatie in eerdere COP’s. Hier kan je inschrijven voor het webinar; je krijgt dan ten laatste op 19 september de link voor deelname toegestuurd.

Interessant klimaatnieuws

Klimaatopwarming schaadt nu al onze gezondheid. In een opmerkelijk initiatief roepen meer dan 200 medische vakbladen alle wereldleiders op tot dringende actie om de gemiddelde temperatuurstijging onder de 1,5°C te houden en op die wijze niet alleen de natuur maar ook de gezondheid van de mens te beschermen. Momenteel zitten we reeds aan een opwarming van 1,1°C en naar verwachting zal de temperatuur elke tien jaar met 0,2°C graden stijgen. Geen enkele temperatuurstijging is gezond en een gemiddelde stijging van 1,5°C zou catastrofale gevolgen hebben voor de volksgezondheid. Meer info.

NGO’s mijden voortaan door de fossiele sector gesponsorde media-evenementen. De fossiele sector is erg actief in het sponsoren van debatten en symposia. Op die manier krijgt de sector dikwijls een prominente vertegenwoordiging bij belangrijke evenementen waarbij de sector zich als neutrale actor probeert te profileren en zo het debat te sturen. Vijftien belangrijke Europese organisaties waaronder WWF, Greenpeace en Youth for Climate hebben nu laten weten niet langer te willen meewerken aan deze evenementen omdat ze door hun deelname ongewild het beleid en de belangen van de brandstofbedrijven dreigen te legitimeren. Meer info.

Kiezen tussen milieu en klimaat is geen optie, kunnen we lezen in een recent BBL-artikel. Alleen op het klimaat focussen is geen optie, omdat de milieuhandhaving in Vlaanderen ernstig tekortschiet. Dat kunnen we momenteel met het PFOS-schandaal ervaren. De discussie rond de kernuitstap is een ander voorbeeld van hoe milieu- en klimaatoverwegingen tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld. Niet alleen in de energiesector, maar evenzo in andere sleutelsectoren zoals landbouw en mobiliteit worden we uitgedaagd om het juiste evenwicht te vinden. Milieu en klimaat zijn twee zijden van dezelfde munt. Meer info.

Verduurzaming zware industrie: Vlaanderen dreigt de boot te missen. Bond Beter Leefmilieu en Reset.Vlaanderen onderzochten de steunmaatregelen voor de zware industrie in België, Nederland en Duitsland. Hieruit blijkt dat Vlaanderen achterophinkt: subsidies en kortingen komen een handvol grote verbruikers ten goede, terwijl ze maar een beperkte positieve klimaatimpact hebben. Bovendien ontbreekt een transitieplan en bijhorend budget. We kunnen inspiratie vinden in Nederland en Duitsland, die sinds 2019 een heel andere koers varen die ze in een eigen industriële strategie hebben vastgelegd. Meer info.

Tenslotte

Podcast Brandstof. Elke maand bespreekt deze podcast een klimaatvraag die ons wakker houdt. In begrijpbare taal wordt het probleem geschetst met de hulp van een expert. Vervolgens kijkt de podcast naar mogelijke oplossingen. In het recente verleden had de podcast aandacht voor innovatie, technologie en beleid, maar ook voor huis-, tuin- en keukenoplossingen. Deze podcasts kan je nog steeds beluisteren. Meer info.

Interessant aanbod van de Klimaatdichters. De klimaatbeweging neemt in omvang en kracht toe. Dat kan ook gezegd worden van de Klimaatdichters die inmiddels al meer dan 200 leden uit België en Nederland tellen. Wie een klimaatevenement organiseert kan een optreden van de dichters aanvragen via hun website.

GvK-picknick. Wie er die dag niet bij kon zijn, kan op diverse manieren nog de sfeer van de picknick opsnuiven.  De meeste toespraken werden live uitgezonden op onze facebookpagina en kan je daar nog steeds bekijken. Hier kan je ook doorklikken naar enkele belangrijke gebeurtenissen tijdens deze geslaagde picknickdag. Wat deze filmfragmenten echter moeilijk kunnen tonen is hoe vele grootouders via deze picknick elkaar hebben (terug) gevonden en veel inspiratie en energie hebben opgedaan om er een stormachtig najaar van te maken.