Nieuwsbrief Grootouders voor het Klimaat (GvK) - 1 april 2021

Beste klimaatgrootouder,

Overal in Vlaanderen roeren bezorgde burgers zich in toenemende mate om lokale natuur te behouden en milieuproblemen aan de kaak te stellen. Dat weet ook onze Vlaamse regering. Reeds in 2019 probeerde de regering de beroepsmogelijkheden van burgers in te perken die zich tegen omstreden vergunningen verzetten, maar werd ze door een uitspraak van het Grondwettelijk Hof teruggefloten.

Onder het mom van de economische relance en ‘optimalisatie van de procedures’ probeert onze regering het nu een tweede keer. Ze wil proberen de toegang tot de rechter te bemoeilijken. Een rechtbank zou zich enkel over een probleem mogen uitspreken als een burger daar vooraf (via een bezwaar of beroep) reeds op wees. Burgers die opkomen voor natuur, zouden voortaan bovendien ook hun persoonlijk belang daarbij moeten kunnen aantonen.

Door deze maatregelen wil de Vlaamse regering bijkomende drempels inbouwen voor natuur- en milieubewuste burgers en de democratische rechten van burgers inperken, terwijl de bescherming van de natuur een grondwettelijk recht is. Met haar initiatief gaat de Vlaamse regering ook in tegen de huidige tendens om de natuur rechtspersoonlijkheid toe te kennen. In het recente GvK-webinar ‘Rechten voor de natuur’ ging milieurechtdeskundige Hendrik Schoukens nog nader in op deze ontwikkeling; dit webinar kan je hier opnieuw bekijken.

We zijn verheugd Luc Martens als GvK-ambassadeur te mogen verwelkomen. Hij kan bogen op een rijk gevulde carrière in de politiek: hij was o.m. senator, parlementslid, minister van Cultuur, Gezin en Welzijn, burgemeester van Roeselare en voorzitter van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten. In een boeiende motivatietekst geeft Luc aan waarom hij graag GvK-ambassadeur wil worden.

Klimaatacties

 

Bescherm de Oceanen – teken wereldwijde petitie van Greenpeace! De wereldzeeën spelen een cruciale rol in ons ecosysteem: ze zorgen samen voor meer dan de helft van onze zuurstof en voor voedsel voor een miljard mensen. Maar ze zijn meer dan ooit in gevaar door de klimaatverandering, vervuiling, diepzeemijnbouw en overbevissing.

Wetenschappers hebben als antwoord een nieuw reddingsplan uitgetekend, een nieuw Global Ocean Treaty. Het is aan ons om dit plan een duw in de rug te geven door meer dan 4 miljoen handtekeningen te verzamelen. Hier lees je er meer over en kan je de petitie ondertekenen.

Ineos terug naar af? De chemiereus heeft aangekondigd dat het zijn vergunning voor de eerste fase van de geplande uitbreiding van zijn kunststofraffinaderij in de Antwerpse haven intrekt. Aansluitend laat het bedrijf weten dat het zijn huidige, betwiste kapvergunning ter voorbereiding van de site intrekt en een nieuwe vergunningsaanvraag overweegt. De beslissingen van het bedrijf hebben alles te maken met de rechtszaak die vorig jaar werd aangespannen door de stichting ClientEarth en 13 andere middenveldorganisaties waaronder GvK. De actievoerders zien de recente beslissingen van Ineos als een succes. Het grootschalige en fel gecontesteerde Project One, waarrond veel zoniet alles draait, blijkt nu tegenslag na tegenslag te incasseren: groeiend lokaal verzet, onzekere vergunning, financiële tegenvallers en steeds strengere milieunormen. Meer info.

Klimaatzaak: uitkijken naar de uitspraak begin juli. Op 26 maart kwam er een einde aan de pleitdagen van de Klimaatzaak. Het werk en het woord is nu aan de rechters die ten laatste op 2 juli met een uitspraak zullen komen. We houden jullie uiteraard op de hoogte.

Intussen wordt er druk gespeculeerd over de uitspraak. Wat gaat er gebeuren als Klimaatzaak de rechtszaak verliest? Het lijkt een onzalige gedachte … Niettemin was GvK-ambassadeur Jan Hautekiet bereid hierover door te denken en zijn visie met alle Klimaatzaaksympathisanten te delen. Jan is van mening dat zo’n uitspraak de levensnoodzakelijke maatregelen alleen maar zou vertragen, maar dat intussen de tijd wel dringt.

En wat gaat er gebeuren als Klimaatzaak de rechtszaak wint? Klimaatzaak vroeg Nika, elf jaar, om haar antwoord. Het zou voor haar een grote opluchting zijn. Nika hoopt dat binnen 10 jaar, als ze twintig is, onze regeringen de zo noodzakelijke dringende stappen gezet zullen hebben zodat ze met meer vertrouwen de toekomst zal kunnen inkijken.

Onze spaarcenten voor hun toekomst. De nationale GvK-campagne rond de aanwending van de spaarcenten van 55-plussers loopt verder. Je vindt alle informatie op onze campagnesite onzecenten.be. Daar stellen we o.a. een modelbrief voor om je eigen bank aan te schrijven rond haar klimaat- en milieubeleid. Verder houden we je op de hoogte van onze gesprekken met de overheid en andere betrokken partijen.

Help jij mee om De Groene Delle voor altijd groen te kleuren? Dankzij een succesvolle en massale actie werden de plannen afgevoerd om een deel van de Groene Delle voor industriële doeleinden te gebruiken. Definitieve zekerheid is er echter nog niet. Ieder van ons kan daar een beetje toe bijdragen door de vzw Limburgs Landschap te steunen zodat die als erkende natuurvereniging de kans krijgt om het natuurgebied aan te kopen. Hiervoor is een bedrag van 85.000€ aan eigen inbreng nodig. Via een crowdfunding hoopt Limburgs Landschap alvast 50.000€ op te halen. We hebben nog één derde van de weg te gaan om dit doel te halen. Met een schenking van 50€ bescherm je 250m2 van de Groene Delle en voor een storting vanaf 40€ ontvang je een fiscaal attest.

Webinars en infomomenten

 

Donderdag 1 april om 18.00u.: Inspirerende voorbeelden voor het Brugs Klimaatbeleid: Leuven 2030. Een webinar georganiseerd door GvK regio Brugge i.s.m. Vormingplus, en met medewerking van Katrien Rycken, directeur Leuven 2030. Is ook interessant voor wie elders het stedelijk klimaatbeleid vorm wil geven. Inschrijven.

Maandag 19 april om 15.00 u.: Klimaatvriendelijke steden. GvK-webinar met medewerking van Erik Rombaut, docent ecologie en milieukunde. Steden worden algemeen beschouwd als oorzaak van vele sociale én ecologische problemen, maar anderzijds liggen er ook grote kansen voor klimaat- en milieuvriendelijke stedelijke ontwikkeling. Meer inlichtingen en inschrijven.

Donderdag 22 april om 19.30u.: Donuteconomie van de hoop: een revolutie? Sessie 1 – Grondstoffen: circulair als sleutel. Eerste webinar in een reeks van drie, georganiseerd door Broederlijk Delen, de Leerstoel Economie van de Hoop en UCSIA die zich laten inspireren door de documentaire ‘De 25%-revolutie’. Hoe vinden we een antwoord op het pijlsnel toenemend grondstoffenverbruik in de wereld? Inschrijven.

Maandag 26 april om 14.00 u.: Grenzen van de planeet. Wat zijn de belangrijkste mondiale milieuproblemen die de essentiële functies van een stabiel en mens-vriendelijk ecosysteem op de helling zetten? GvK-Limburg webinar met medewerking van Frank Venmans, professor aan de London School of Economics en voorzitter van het comité van klimaatexperten van de Waalse regering. Inschrijven.

Maandag 3 mei om 11.00 u.: Investeer in Doel 5. GvK-webinar met medewerking van Marc Alexander, woordvoerder van de 11 maart beweging die mensen uit de vakbonden en milieuorganisaties oprichtten na de kernramp in Fukushima om een gelijkaardige ramp aan de Schelde te voorkomen. De beweging pleit, naar Californisch voorbeeld, voor een omvorming van de nucleaire centrale tot een duurzame en toekomstgerichte energiecentrale. Meer info en inschrijven.

Ooit gemist?

  •           Het door GvK-Limburg i.s.m. Avansa (voordien Vorming Plus) georganiseerde webinar ‘Hoe een donut mijn kompas werd’, kan je hier herbekijken. Prof. Griet Verbeeck (UHasselt) schetst in haar bijdrage de contouren van een circulaire economie voor de toekomst waarbij zij zich laat inspireren door het bekende boek van Kate Raworth.
  •           In het GvK-webinar ‘Rechten voor de natuur?’ schetst Hendrik Schoukens hoe de klassieke tweedeling tussen mens en natuur onder druk komt waarbij de natuur systematisch als een object wordt benaderd. In steeds meer landen worden rechten aan de natuur toegekend, maar dat gebeurt niet zonder slag of stoot. Je kan het webinar hier herbekijken.

Interessant klimaatnieuws

 

Belgisch beleid krijgt onvoldoende voor milieu en klimaat. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) heeft een sterke reputatie opgebouwd met haar gedegen studiewerk en beleidsanalyses waarin ze het beleid van haar lidstaten in vele sectoren onder de loep neemt. In een analyse van het Belgisch milieubeleid sinds 2005, waaraan 250 experts hebben meegewerkt, stelt de organisatie dat België slechts erg bescheiden vooruitgang heeft geboekt en niet op weg is om de klimaatdoelen te halen tegen 2030. Het ontbreekt ons aan een langetermijnvisie die alle regeringen delen en het milieubeleid is hopeloos versnipperd.

Het aandeel hernieuwbare energie groeit in België, maar onvoldoende om de doelstellingen inzake hernieuwbare energie en energie-efficiëntie te halen. De uitstoot van broeikasgassen is sinds 2014 gestabiliseerd; bijkomende inspanningen zijn nodig, onder meer om de uitstoot van het wegvervoer terug te dringen. Transport en verwarming zorgen ook voor een slechte luchtkwaliteit: 93% van de Belgen wordt blootgesteld aan concentraties fijn stof die boven de aanbevolen gezondheidswaarde liggen. Tenslotte stijgt ook de waterkwaliteit onvoldoende door overmatig meststoffen- en pesticidengebruik. Slechts 37% van het grondwater bereikt een goede chemische toestand.

De Goede Voorouder, Langetermijndenken voor een kortetermijnwereld is het boek van Roman Krznaric dat de laatste tijd in de belangstelling staat. Een recensent van het boek stelde dat … als je dit boek leest, de kinderen van jouw kinderen je daar dankbaar voor zullen zijn. Een bespreking van dit boek door GvK-ambassadeur Chris Dutry vind je op onze website. De auteur start van de vaststelling dat de ‘dictatuur van het nu’, begrepen als een beleving los van enig verleden of toekomst, ons verhindert om rekening te houden met de noden en rechten van toekomstige generaties. Nochtans impliceert duurzaamheid juist dat in de eerste plaats: ervoor zorgen dat ook de toekomstige generaties een menswaardig leven kunnen leiden.

Roman Krznaric beperkt zich evenwel niet tot een analyse van wat er verkeerd gaat, maar ontwikkelt in het tweede deel van zijn boek zes manieren van langetermijndenken die een alternatief kunnen vormen. In het laatste deel van zijn boek pleit hij voor de ‘dekolonisatie van de toekomst’ via ‘tijdsrebellen, mensen die zich niet neerleggen bij de dictatuur van het kortetermijndenken maar kiezen voor ‘diepe democratie’, ecologische beschaving en culturele evolutie.

Tenslotte

Een verhaal over bomen, mensen, klimaat en de stad van de toekomst. Van onze Nederlandse vrienden ontvingen we een mooi verhaal over de toekomst voor onze kleinkinderen en alle toekomstige generaties. Een verhaal over Metropolis, de moederstad, en de lotgevallen van Justine Utopia Bladergroen.

Ook Jan Stel, oud-hoogleraar Ocean Space and Human Activity is enthousiast over het ABC van het Klimaat: “Het ABC is een vlot geschreven en handig boek over uiteenlopende onderwerpen die met de huidige klimaatnoodtoestand te maken hebben. Het charmante aan dit boeiende boek is dat het door drie generaties is geschreven. Dat doet recht aan het belang van het onderwerp dat zich vooral richt op de vraag hoe de duurzaamheidstransitie helpt de klimaatnoodtoestand in goede banen te leiden. Een prima boek voor jong en oud!”. Als je voor minstens 20 € betalend lid wordt van de Grootouders voor het Klimaat, krijg je het ABC-boek er gratis bij. Hier kun je dat regelen.

Graag tot volgende week !

Grootouders voor het klimaat
Kerkstraat 58, 2640 Mortsel
Privcacyverklaring

Pas je inschrijving aan/uitschrijven    |    Bekijk online